Anıların Güvenilirliği: Çocukluk ve Yetişkinlik Anıları Üzerine Düşünceler

Anıların Güvenilirliği Üzerine Düşünceler

İlk defa bisiklet sürmenin heyecanı, deniz kıyısında toplanan deniz kabuklarının dokusu veya odanın duvarında asılı olan renkli posterler… Bu anılara gerçekten güvenebilir miyiz? Çocukluk anılarının, yetişkinlik dönemindeki anılar kadar güvenilir olduğu söylenebilir mi? Aslında, hem çocuklar hem de yetişkinler, bazı anılarda yanılma payı taşımaktadır.

Araştırmalara göre, insanlar yaşadıkları olayları, özellikle de sıradan olanları gerçekleştikten kısa bir süre sonra unuttukları gözlemlenmiştir. Zaman geçtikçe, yaşanan olayların hatırlanma ihtimali de giderek azalır. Bu süreçte anılar, detaylarını günden güne yitirmekte ve bulanıklaşmaktadır. Ancak eğer bir kişi, bir olayı tüm detaylarıyla hatırlıyorsa, üzerinden ne kadar zaman geçerse geçsin %93 ila %95 oranında doğru hatırlama kapasitesine sahip olmaktadır.

Çocukluk Anılarını Hatırlamak Mümkün Mü?

Peki, çocukluk anılarını anımsamak ne kadar mümkün? Araştırmacı Carole Peterson ve meslektaşları, bu sorunun cevabını bulmak amacıyla yaşları 4 ile 13 arasında değişen çocuklarla kapsamlı röportajlar gerçekleştirdiler. Bu görüşmelerin üzerinden 2 yıl geçtikten sonra aynı soruları tekrar sordular. Elde edilen sonuçlar oldukça ilgi çekiciydi. Çocukların anıları, eğer net ve kronolojik bir şekilde hatırlanıyorsa, yaşananları çok daha fazla hatırladıkları ortaya çıktı. Ancak karışık ve düzensiz anılar, o kadar fazla hatırlanmıyordu.

Ayrıca duygular ile doğru hatırlama arasında güçlü bir bağlantı keşfedildi. Bu durum, duygu yüklü olayların kalıcı olma ihtimalinin, görünüşte çok daha yüksek olduğunu göstermektedir. Örneğin, acı verici ve son derece üzücü bir olay yaşandığında, anının ayrıntıları çok daha fazla hatırlanabiliyor.

Yanıltıcı Anılar ve Gerçeklik

Öte yandan, bazı durumlarda hem yetişkinlerde hem de çocuklarda, sahte anıların veya hiç yaşanmamış olayların canlı anıları oluşturulabiliyor. Yani kişi, bu anıları gerçek ve yaşanmış zannediyor ancak aslında böyle bir olay hiç gerçekleşmemiştir. Bu gerçek dışı anımsamalar, son derece gerçekçi ve ayrıntılı olabiliyor. Bu noktada, anıların güvenilirliği bir kez daha sorgulanmaktadır.

Özetle, çocukluk döneminde yaşananlar, tıpkı yetişkinlik zamanındaki anılar gibi hatırlanabilir. Özellikle bu hatıralar yoğun duygular barındırıyorsa, hatırlanma ihtimali daha da artar. Kısacası, eğer ergenlik çağına gelmiş olan çocuğunuz, çocukluk dönemine ait bir anıdan bahsediyorsa ona inanmanızda fayda var.

Kaynaklar: BBC, Live Science

İlginizi çekebilir:

• Webtekno