Categories: Donanım

Bilgisayarların Saat Doğruluğu ve NTP Protokolü

Bilgisayarların Saati Nasıl Doğru Kalıyor?

Bu sorunun oldukça basit bir açıklaması var; ancak yine de insanın aklına sığmayabiliyor. Merak edenleri toplamakta fayda var, çünkü bu konu oldukça ilginç! Bilgisayarlar, saatlerini doğru bir şekilde ayarlamak için genellikle NTP (Network Time Protocol – Ağ Zaman Protokolü) kullanıyorlar.

NTP, bilgisayarlara doğru saat bilgisini sağlamak amacıyla geliştirilmiş bir protokoldür. Bu protokol sayesinde bilgisayarlar, dünya genelindeki doğru saat bilgisine erişim sağlayan NTP sunucuları ile iletişim kurarak zamanlarını senkronize ederler. NTP sunucuları, zamanı çok yüksek bir doğrulukla sağlayan kaynaklardan gelen saat bilgilerini bilgisayarlara iletir. Bu kaynaklar, atom saatleri veya GPS uyduları gibi son derece hassas ve güvenilir zaman ölçüm cihazlarıdır.

Peki, NTP nasıl çalışıyor? Bilgisayarınız, belirli aralıklarla bir NTP sunucusuna bağlanarak saatinin doğru olup olmadığını kontrol eder. Bilgisayarın saati, NTP sunucusundan alınan saatle karşılaştırılır. Eğer bilgisayarın saati yanlışsa, sunucudan alınan doğru saatle senkronize edilir. Saati doğru bir şekilde ayarlayabilmek için kullanılan zaman sunucuları, çeşitli hiyerarşik seviyelerde düzenlenmiştir:

Stratum 0: En doğru saat kaynaklarıdır ve atom saatleri veya GPS saatleri gibi aletlerden oluşur.
Stratum 1: Stratum 0 cihazlarına bağlı sunuculardır. Bu sunucular, en yüksek doğruluğa sahip saatleri sağlarlar.
Stratum 2 ve Üzeri: Daha düşük seviyelerde yer alan bu sunucular, Stratum 1 sunucularına bağlanarak saati onlardan alır ve diğer cihazlara iletir.

Peki, bilgisayar kapalı olduğunda bile saat nasıl çalışmaya devam ediyor? İşte burada CMOS Pili devreye giriyor. Bilgisayarın anakartında bulunan bu küçük pil, bilgisayar kapalıyken bile saat ve tarih bilgisini korumaya yardımcı olur. Böylece bilgisayarı açtığımızda saatin sıfırlanmış olduğunu görmüyoruz. Ancak CMOS pili de sonsuza dek dayanmaz; pilin gücü azaldıkça bilgisayarın saatinde sapmalar yaşanabilir. İnternet bağlantısı olmasa bile, CMOS pili sayesinde saatin doğruluğu korunmuş olur.

Kaynaklar: maketecheasier, BBC

Kaynak: Webtekno

Ulaş Utku Bozdoğan

Teknoloji alanındaki güncel gelişmeleri titizlikle takip edip bu konuda derinlemesine analizler sunan bir yazar. bilgi teknolojileri, yapay zeka, mobil teknolojiler ve dijital trendler gibi konularda geniş bir bilgi birikimine sahip. Teknolojinin hızla değişen dünyasındaki yenilikleri sade ve anlaşılır bir dille aktarma çalışır. Teknolojinin getirdiği dönüşümleri yakından izleyen ve bu konudaki görüşlerini etkileyici bir şekilde paylaşan Ulaş Utku Bozdoğan, teknoloji haberleri alanında önemli bir ses haline gelir :)