Akıllı telefonlarımız, kişisel bilgilerimizin, banka işlemlerimizin, özel anılarımızın ve günlük iletişimimizin büyük bir bölümünü barındıran vazgeçilmez cihazlar haline geldi. Bu kadar değerli ve kişisel veriyi saklayan telefonlarımızın güvenliği ise artık eskisinden çok daha kritik bir konu. Bilgisayarlar kadar olmasa da, telefonlarımız da zaman zaman kötü amaçlı yazılımların hedefi olabiliyor. Bu kötü niyetli yazılımların en yaygın türü olan virüsler, telefonlarımızda çeşitli sorunlara yol açabilir, kişisel bilgilerimizi çalabilir veya cihaz performansını ciddi anlamda düşürebilir. Bu nedenle, telefonunuzda virüs olup olmadığını anlamak ve gerekli önlemleri almak büyük önem taşır.
Telefonunuza Virüs Bulaştığını Gösteren 10 Belirti
Telefonunuzda virüs olduğunu düşünüyorsanız, paniğe kapılmadan önce durumu doğru analiz etmek gerekir. Virüsler, genellikle bazı belirgin izler ve davranışlar gösterir. İşte telefonunuza virüs bulaşmış olabileceğine işaret eden en yaygın 10 belirti:
- 1. Aşırı yavaşlama ve sürekli donmalar: Telefonunuz eskisine kıyasla çok daha yavaş çalışıyor, uygulamalar açılırken gecikiyor veya sık sık donuyorsa, bu virüslerin arka planda yoğun işlem yapmasıyla ilişkili olabilir. Virüsler, sistem kaynaklarınızı tüketerek cihazın performansını olumsuz etkiler.
- 2. Şarjın çok hızlı bitmesi: Gün sonunda şarjınızın beklenmedik şekilde tükenmesi, kötü amaçlı yazılımların sürekli aktif olup enerji tüketimini artırmasıyla açıklanabilir. Virüsler, arka planda sürekli çalışarak pil ömrünü azaltabilir.
- 3. Kontrol dışı açılan reklamlar (Pop-up): Ekranda, ana ekranda veya kilit ekranında aniden beliren rahatsız edici reklamlar, genellikle adware adı verilen virüslerin belirtisidir. Bu virüsler, kullanıcıyı rahatsız etmek ve zararlı yazılımları yaymak amacıyla reklamlar gösterir.
- 4. İnternet veri kullanımında anormal artış: Ay sonunda mobil veri paketinizin beklenmedik şekilde tükenmesi, virüslerin sizin farkında olmadan veri trafiğinizi artırmasıyla ilişkili olabilir. Virüsler, arka planda sürekli veri gönderip alabilir.
- 5. Telefonun aşırı ısınması: Oyun veya video izleme gibi normal kullanımda değilken cihazınızın el yakacak kadar ısınması, arka planda çalışan bir virüsün işlemciyi zorladığını gösterebilir.
- 6. Kendi kendine yüklenen uygulamalar: Daha önce yüklemediğiniz veya tanımadığınız uygulamaları fark ettiyseniz, bu ciddi bir güvenlik açığını işaret eder. Virüsler, diğer zararlı yazılımların sisteme sızmasını sağlamak amacıyla kendi uygulamalarını yükletebilir.
- 7. Uygulamaların sürekli kapanması ve hata vermesi: Daha önce sorunsuz çalışan uygulamalarınızın ani kapanması veya sürekli hata vermesi, virüslerin sistem dosyalarına zarar verdiğini gösterebilir.
- 8. Kendi kendine arama yapması ve mesaj göndermesi: Telefonunuzun siz fark etmeden kişilerinizden bazılarını araması veya garip mesajlar göndermesi, virüslerin telefonunuzu kontrol altına aldığını gösterebilir.
- 9. Telefon faturanızdaki beklenmedik artış: Virüsler, sizin bilginiz olmadan ücretli servisleri kullanarak SMS gönderebilir. Faturalarınızda bilinmedik abonelikler veya ücretler görüyorsanız, bu durumu ciddiye alın.
- 10. Güvenlik yazılımının çalışmaması: Antivirüs uygulamanızın aniden devre dışı kalması veya hata vermesi, virüslerin kendilerini korumak için güvenlik yazılımını devre dışı bırakmaya çalıştığını gösterebilir.
Telefonunuza Virüs Bulaştığını Düşünüyorsanız Ne Yapmalısınız?
- Adım 1: Telefonunuzu güvenli modda (safe mode) başlatmak, virüslerin aktif olmasını geçici olarak engeller. Bu modda, şüpheli uygulamaları daha kolay kaldırabilir ve sisteminizi kontrol edebilirsiniz. (Güvenli modda başlatma yöntemi modelden modele değişir, internetten modelinize uygun adımları araştırabilirsiniz.)
- Adım 2: Son zamanlarda indirdiğiniz veya tanımadığınız uygulamaları dikkatlice inceleyin ve şüpheli olanları kaldırın. Özellikle resmi olmayan mağazalardan (APK siteleri gibi) indirdiğiniz uygulamalara karşı dikkatli olun.
- Adım 3: Google Play Store veya Apple App Store’dan güvenilir ve yüksek puanlı antivirüs uygulamaları indirerek kapsamlı bir tarama yapın. Malwarebytes, Bitdefender, Norton gibi bilinen ve güvenilir uygulamaları tercih edin.
- Adım 4: Eğer yukarıdaki adımlar sorunu çözmüyorsa, son çare olarak telefonunuzu fabrika ayarlarına döndürmeniz gerekebilir. Bu işlem, tüm verilerinizi silecektir, bu yüzden öncesinde yedek almanız önemlidir. Fabrika ayarlarına dönüş, %99 oranında virüsü temizler, ancak çok gelişmiş virüsler sistemin derin katmanlarına bulaşmışsa, nadir de olsa kalabilirler.
iPhone’a Virüs Bulaşır mı?
iPhone’lar, Apple’ın kapalı ekosistemi ve sıkı denetimleri sayesinde Android cihazlara kıyasla çok daha güvenlidir. Ancak, “jailbreak” yapılmış (kırılmış) iPhone’larda güvenlik açıkları oluşabilir ve virüs bulaşma riski artar. Genel kullanıcılar için risk oldukça düşüktür çünkü App Store’daki uygulamalar sıkı denetimlerden geçer ve zararlı yazılım barındırma ihtimali çok azdır.
Sadece Bir Web Sitesine Girmek Telefonunuza Virüs Bulaştırır mı?
Evet. “Drive-by download” adı verilen yöntemle, kötü niyetli veya güvenilmeyen siteleri ziyaret etmek, farkında olmadan telefonunuza zararlı yazılımın indirilmesine neden olabilir. Bu nedenle, bilinmeyen ve güvenilir olmayan linklere tıklamaktan kaçınmak, güvenilir ve resmi siteleri tercih etmek önemlidir.
Fabrika Ayarlarına Dönmek Virüsü Kesin Olarak Temizler mi?
Genellikle evet. Fabrika ayarlarına sıfırlama işlemi, telefonun dahili hafızasındaki tüm verileri ve uygulamaları siler, sistemi ilk günkü hale getirir. Bu sayede çoğu virüs ve kötü amaçlı yazılım temizlenir. Ancak, çok gelişmiş veya sistemin ana belleğine bulaşmış bazı virüsler, nadir de olsa kalabilir. Bu durumda, uzman yardımı veya daha derin sistem temizliği gerekebilir.
Kaynak: Webtekno