ChatGPT, hastalara karşılık vermekte insan tabiplerden daha mı güzel?

Hasta derecelendirmelerini inceleyen yeni bir araştırmaya nazaran, ChatGPT, insan hekimlerden daha empatik (duygudaş) olabiliyor. Pek çok insan yapay zekanın (AI) sıhhat meseleleriyle karşı karşıya kaldığında umursamaz, gerçeklere dayalı tavsiyeler vereceğini varsaysa da, incelik kelam konusu olduğunda aslında gerçek tabiplerden daha uygun bir formda derecelendirildiği görülüyor.

Yapay zekayı sıhhat hizmetlerini herkes için erişilebilir hale getirmenin bir yolu olarak kullanma fikri, lisan modelleri etkileyici bir doğruluk gösterdiği için birçok defa gündeme geldi, lakin hastayla direkt olarak görüşebilmek için gerekli empatiye sahip olup olmadıkları sorusu en kıymetli sorulardan biri oldu. Tıp, kültürel ve toplumsal bağlamları hesaba katan insan maharetleri gerektirir ve lisan modelleri bu vazifelerde berbat olduklarını geçmişte kanıtladılar.

Ancak bir çalışma, insanların nitekim bir sıhhat “uzmanı” olarak AI ile baş başa kalmayı ne kadar sevdiklerini bulmaya çalıştı.

California San Diego Üniversitesi araştırmacıları, Reddit’ten rastgele seçilmiş, her birinde soruları yanıtlayan doğrulanmış bir tabip bulunan 195 hasta sorusu örneğini ele aldı. Takım daha sonra tıpkı soruları ChatGPT’ye sordu ve orjinal insan cevaplarıyla rastgele olarak bir ortaya getirmeden evvel cevaplarını topladı. Bu rastgele cevap kümesi, bilgilerin doğruluğu, hangi karşılıkların daha uygun olduğu ve cevapların ne kadar empatik olduğu (hastaya karşı tavrı ne kadar iyi) açısından derecelendirilmek üzere lisanslı sıhhat uzmanlarına verildi.

ChatGPT’ye yüzde 78,6, gerçek hekimlere yüzde 22

Şaşırtıcı bir formda, değerlendiriciler, daha kaliteli olduğu düşünülen ve çoklukla çok daha uzun olan ChatGPT’nin cevaplarını tabiplerin cevaplarına kıyasla yüzde 78,6 oranında tercih ettiler. Cevaplar ortasındaki muazzam fark şaşırtıcıydı. “İyi” yahut “çok iyi” olarak bedellendirilen karşılıkların oranı sohbet robotu için yaklaşık yüzde 80 iken, tabipler için yalnızca yüzde 22 idi.

Empati kelam konusu olduğunda da sohbet robotu hekimleri geride bırakmaya devam etti. ChatGPT’nin cevaplarının yüzde 45’i “empatik” yahut “çok empatik” olarak değerlendirilirken, tabiplerin cevaplarının sırf yüzde 4,6’sı birebir biçimde değerlendiriliyordu.

Sonuçlar, ChatGPT’nin son derece tesirli bir çevrimiçi sıhhat asistanı olduğunu gösterdi, fakat bu araştırmanın dizaynından kaynaklı sıkıntıları olduğunu da belirtmekte yarar var. Öncelikle, araştırmaya katılan karşılıkların, hekimlerin boş vakitlerinde cevap verdiği ve soruyu soran şahıstan büsbütün kopuk olduğu çevrimiçi bir forumdan alınması, kimi empati farklılıklarını açıklayabilecek, yetersiz ve şahsî olmayan reaksiyonlarla sonuçlanma ihtimalini hayli arttırıyor.

Ayrıca ChatGPT, çevrimiçi bilgileri taramanın ve aktarmanın çok tesirli bir yolu. Fakat düşünemez yahut mantıksal olarak akıl yürütemez. Tabipler, evvelki hadise incelemelerine ait mevcut anlayışın dışında kalan yeni hadiselerle karşı karşıya kalabilir ve bu durum, sağlam temel bilgilere sahip olmadığında ChatGPT’nin yanlış tavsiyelerde bulunmasına yahut sorunu anlayamamasına neden olabilir.

Bu nedenle, ChatGPT’nin sıhhat hizmetleriyle tek temas noktası olmasa da, hadiseleri iletmenin ve aslında boğulmuş tabipler için iş yüklerine öncelik vermenin kusursuz bir yolu olması mümkün olabilir. Araştırmacılar, cevapları taslak haline getirebileceğini ve akabinde tabiplerin en yeterli sonuçları almak için bunları düzenleyebileceğini öne sürüyor.

Çalışma JAMA Internal Medicine mecmuasında yayınlandı.