Dünya’nın Dönüş Hızının Artışı: Olası Etkileri ve Senaryolar

Dünya’nın Dönüş Hızının Artışı ve Olası Sonuçları

Dünya, ekvator çevresinde şu anda saatte yaklaşık 1670 km/h hızla dönmektedir. Bu dönüş hareketi, gezegenimizde gün ve gece döngüsünü, atmosferik hareketleri ve okyanus akıntılarını belirleyen kritik bir faktördür. Ayrıca, yer çekimi ile merkezkaç kuvveti arasındaki dengeyi de sağlamakta önemli bir rol oynamaktadır. Eğer Dünya aniden dönüş hızını iki katına çıkararak saatte yaklaşık 2240 km/h hızına ulaşırsa, bu durumda nasıl bir senaryo ile karşılaşırız? Yer çekimi nasıl etkilenir?

Dünya’nın dönüşü sırasında oluşan merkezkaç kuvveti, gezegenin yüzeyinde bizleri hafifçe dışa doğru itmektedir. Şu anda bu etki o kadar zayıf ki, hissedemiyoruz; çünkü yer çekimi bu kuvvetten çok daha baskındır. Ancak, bahsettiğimiz senaryoda merkezkaç kuvveti artacak ve Ekvator bölgesindeki insanların ağırlığında belirgin bir düşüş yaşanacaktır. Bu durumda, yaklaşık %17 daha hafif hissedeceğimiz söylenebilir. Ancak kutuplara yaklaştıkça bu fark azalacak, çünkü kutuplarda merkezkaç kuvveti oldukça düşük kalacaktır. Daha da ilginci, eğer Dünya’nın dönüş hızı yeterince artarsa, Ekvator’da yaşayan insanlar yer çekiminin etkisini tamamen kaybedebilir ve kelimenin tam anlamıyla havada süzülebilirler! Ancak bu noktaya ulaşmak için Dünya’nın yaklaşık 24 kat daha hızlı dönmesi gerekecektir.

Deniz Seviyesi Yükselir, Kıyılar Sular Altında Kalırdı

Tekrar Ekvator’a dönecek olursak, dönüş hızının artması okyanusların burada birikmesine neden olacaktır. Merkezkaç kuvveti, su kütlelerini Ekvator’a doğru iter ve yer çekimi ile denge kurmaya çalışır. Bu bağlamda Ekvator bölgesinde deniz seviyesi yaklaşık 100 metre yükselebilir, bu da kıyı bölgelerinin sular altında kalmasına yol açar. Yani Ekvador, Kolombiya, Brezilya, Singapur ve Avustralya gibi bazı ülkeler kısmen veya tamamen su altında kalabilir. Ancak, kutuplarda durum tersine dönecek ve su seviyeleri azalacaktır. Grönland ve Antarktika gibi bölgelerde suyun çekildiğini görebiliriz.

Kasırgalar ve Fırtınalar Kontrol Edilemez Hâle Gelir

Dünya’nın dönmesi, atmosferin hareketlerini de doğrudan etkiler. Bu durumda rüzgârlar ve hava akımları Coriolis kuvvetine bağlı olarak şekillenir. Dönüş hızının iki katına çıkması halinde, rüzgâr hızları ortalama 400-500 km/h seviyelerine yükselebilir; bu da mevcut en güçlü kasırgaların yaklaşık 300 km/h civarında olduğu göz önüne alındığında oldukça dramatik bir artıştır. Bu tür kasırgalar daha sık ve daha yıkıcı hale gelerek sürekli hareket eden büyük fırtınalar oluşturabilir. Ayrıca, çölleşme ve aşırı yağış gibi iklim değişiklikleri belirli bölgelerde düzensizliği artırabilir. Rüzgârların hızlanması, atmosferik karışımları artırarak üst katmanlarda istenmeyen değişikliklere yol açabilir ve ozon tabakasına da zarar verebilir.

Depremler ve Volkanik Aktivite Artar

Dünya’nın kabuğu, büyük tektonik plakalar hâlinde hareket etmektedir. Dönüş hızındaki ani bir artış, bu plakaların hareketini engelleyebilir ve fay hatlarında daha fazla stres birikmesine neden olabilir. Sonuç olarak, depremler daha sık ve şiddetli hale gelebilir. Bunun yanı sıra, yer kabuğu üzerindeki basınç değişiklikleri bazı volkanların da aktif hale gelmesine yol açabilir. Özellikle büyük depremlerin yaşandığı Japonya, Endonezya ve California gibi bölgelerde sismik aktivitelerde patlama yaşanabilir.

Günler Kısalır, Zaman Algısı Değişir

Bir günün 24 saat sürmesi de bir kenara bırakılacak ve bu süre 12 saate düşecektir. Bu da demektir ki, bir yıl artık 365 gün değil, yaklaşık 730 gün olacaktır; çünkü Dünya aynı sürede daha fazla tur atar. Bu kadar radikal bir değişim, insan biyolojisi ve ekosistemler üzerinde ciddi etkiler yaratacaktır. Vücudumuz, 24 saatlik sirkadiyen ritmine göre düzenlendiğinden, 12 saatlik günler hormon salınımından uyku düzenine kadar her şeyi altüst eder. Bitkiler ışık periyotlarına uyum sağlayamaz ve mahsul verimi düşer. Ayrıca, kuşlar ve balinalar gibi göçmen türlerin biyolojik saatleri de bozulacaktır.

İletişim Ağlarımız da Etkilenecektir

Uydu sistemleri, şu anda doğru konumda olduğu için iletişimimizi sağlıyor. Ancak gezegenin hızı saatte 1.600 km artsa bile, uydular doğru konumda olmayacak ve bu da televizyon yayınlarından askerî ve istihbarat operasyonlarını geçici olarak kesintiye uğratacaktır. Uydular, taşıdıkları yakıtlarla konumlarını ve hızlarını buna göre ayarlayabilir; ancak bu da oldukça maliyetli bir işlem olacaktır. Eğer bir gün böyle bir senaryo gerçekleşirse, insanoğlunun buna nasıl uyum sağlayacağını görmek gerçekten ilginç olacaktır.

Kaynaklar: Science ABC, Popular Mechanics, Popular Science, What If

Ya başka türlü olsaydı?

Kaynak: Webtekno