Google Aramalar, yapay zekayı merkeze alıyor: İşte yeni Google ve gelecek

Hiç elbet bir formda söyleyebilirim ki Google Arama‘nın geleceği katiyetle yapay zeka. Google I/O 2023 konferansında yapılan duyurularda yazılım devi, arama motorunun geleceğini paylaştı ve bu gelecek hiç de uzakta değil.

Web aramasıyla eşanlamlı olan şirket, sohbet robotlarına (Bard isminde bir tane inşa ediyor olsa da) büsbütün katılmıyor ve ana sayfasını ChatGPT veya yeni Bing üslubu bir iletileşme sistemine daha çok benzeyecek şekilde tekrar tasarlamıyor. Bunun yerine Google, yapay zekayı internetteki en pahalı gayrimenkul olan mevcut arama sonuçlarında merkeze koyuyor.

Gösterilen demolar çok etkileyici

Google’ın Arama kısmının Lider Yardımcısı Liz Reid bunu göstermek için küçük bir örnek de gösterdi. Reid, arama kutucuğuna “Ekşi mayalı ekmek neden hala bu kadar tanınan?” yazıyor ve enter tuşuna basıyor. Google’ın olağan arama sonuçları neredeyse anında yükleniyor. Bunların üzerinde dikdörtgen turuncu bir kısım yanıp sönerek parlıyor ve “Üretken Yapay Zeka deneyseldir” tabirini gösteriyor. Birkaç saniye sonra, parlayan kısım yerini yapay zeka tarafından oluşturulmuş bir özete bırakıyor: Ekşi mayanın tadının ne kadar âlâ olduğunu, prebiyotik yeteneklerinin avantajlarını ve daha fazlasını anlatan birkaç paragraf. Bu kısa özetin çabucak yan tarafında üç adet siteye de ilişki veriliyor.

AI anlık görüntüsü 

“AI anlık görüntüsü” olarak isimlendirilen bu kısım, sağ üstte bulunan menü simgesine tıklatarak detaylandırılabiliyor ve daha fazla kontağa yer veriliyor. Bir diğer örnekte Reid, plaj için en güzel Bluetooth hoparlörleri arıyor. Yeniden standart arama sonuçları çabucak beliriyor ve tekrar birkaç saniye sonra yapay zeka sonuçları üretiliyor. Bu defa, en üstte bu türlü bir hoparlörde nelere dikkat etmeniz gerektiğini ayrıntılandıran kısa bir özete  (pil ömrü, suya dayanıklılık, ses kalitesi gibi) yer veriliyor. Sağ tarafta üç satın alma rehberinin bağlantıları ve aşağıda her birinin yanında yapay zeka tarafından oluşturulmuş bir özet bulunan yarım düzine yeterli seçeneğin alışveriş bağlantıları yer alıyor.

PaLM2 ve SGE

Bu, Google’ın arama sonuçları sayfasının yeni görünümü. Yapay zeka öncelikli, renkli ve alıştığınız üzere değil. PaLM2 adı verilen yeni genel gayeli model ve Google’ın birden fazla medya çeşidini anlamak için kullandığı Çok Vazifeli Birleşik Model (MuM) dahil olmak üzere Google’ın bugüne kadarki en gelişmiş Büyük Lisan Modeli (LLM) çalışmalarından kimilerinin birleşimini görüyoruz aslında. Gösterilen demolar son derece etkileyici diyebilirim. Ve bilhassa “yapay zeka anlık görüntüsünün” ekseriyetle arama sonuçlarınızın birinci sayfasının tamamını kapladığı düşünüldüğünde taşınabilir aygıtlarda arama tecrübesi kökten değişiyor diyebiliriz.

Bazı ikazlar var: Bu yapay zeka anlık manzaralarına erişmek için, Search Labs adlı yeni bir özelliğin kesimi olan Search Generative Experience (kısaca SGE) isimli yeni bir özelliği seçmeniz gerekecek.Search Labs şimdilik yalnızca İngilizce lisanda bulunuyor. Kayıt olmak için buradaki ilişkiyi ziyaret edebilirsiniz.. Tüm aramalar bir yapay zeka cevabını tetiklemeyecek – yapay zeka sırf Google’ın algoritmaları bunun standart sonuçlardan daha faydalı olduğunu düşündüğünde ortaya çıkıyor. Sağlık ve finans üzere hassas mevzularda ise katiyen yapay zeka dokunuşu şimdilik olmayacak. Yeni Google arama ekranı, standart mavi renkli site temaslarını öldürmüyor lakin onları epeyce aşağıya itiyor. 2022’nin en uygun sinemaları, en güzel su arıtma aygıtları üzere aramalar yaptığınızda yapay zeka anlık imajı ekranın üst tarafını kaplayacak diyebilirim.

Özetle Google’ın aramaya entegre ettiği yapay zeka, daha düzgün ve daha varlıklı sorular sormanıza yardımcı olarak diğer bir girdi katmanı ekliyor. Ve hem sorularınızı yanıtlamak hem de sizi yenilerine yönlendirmek için tasarlanmış bir öbür çıktı katmanı ekliyor.

Arama sonuçlarının en üstünde yer alan bu kutu, Microsoft’un yapay zeka öncelikli Bing yine tasarımı ya da ChatGPT’nin tüm yeniliği ile karşılaştırıldığında Google’ın küçük bir atağı üzere görünebilir. Lakin SGE, milyarlarca insanın internette nasıl bilgi bulduğunun ve Google’ın nasıl para kazandığının büsbütün yine düşünülmesinin birinci adımı manasına geliyor.

Hayatımızda ne değişecek?

Şayet Google’a girip “Facebook” yazıyor yahut “İstanbul-Rize ortası kaç kilometre” gibi aramalar yapıyorsanız hayatınızda ve Google’ın bunlara verdiği karşılık halinde bir değişiklik olmayacak. Lakin “Gelecek hafta Paris’te nereye gitmeliyim?” veya “Rize’deki en âlâ restoran hangisi?” gibi sorgular sormanız gerektiğinde burada her şey değişecek. Bunlar cevaplaması sıkıntı sorular zira aslında tek bir soru değiller. Bütçeniz ne kadar? Paris’te tüm müzeler hangi günler açık? Ne kadar beklemek istersiniz? Yanınızda çocuk var mı? Bu türlü uzayıp masraf.

Google’da Arama’yı yöneten Kıdemli Lider Yardımcısı Prabhakar Raghavan, bu sorgulara “doğru” karşılık vermenin güç olduğunu söylüyor. Yani evet, bu sorguların bilgileri internetin ve Google’ın bir köşesinde bulunuyor lakin kıymetli olan şey “doğruluk”. Raghavan, “İnsanlar ‘bana yedi günlük bir tatil planla’ demek istiyorlar ve lisan modeli çıktı veriyorsa bunun gerçek olması gerektiğine inanıyorlar” diyor. Fakat görünüşe nazaran Google, pek de “doğruluk” peşinde değil, daha çok fikir vermek istiyor.

Raghavan ve Reid, SGE’nin bu büsbütün yaratıcı hareketleri hala çok güzel yapamadığının da altını çiziyor. Şu anda, yeni araç ile “havuza götürmek için hangi hoparlörü satın almalıyım” üzere soruların gerisindeki tüm arama datalarını sentezlemek çok daha kullanışlı olacak. “2022’nin en yeterli sinemaları hangileriydi” sorusunda da düzgün iş çıkaracak, zira internetteki birçok sıralama ve bahisle ilgili blog yazılarının yanı sıra kullanabileceği Rotten Tomatoes şekli birtakım objektif bilgiler var. Yapay zeka, seyahat acenteniz olmaya tam olarak hazır olmasa bile Google’ı daha yeterli bir bilgi alma makinesi haline getiriyor üzere görünüyor.

Reklamlardan kurtulduğunuzu sanmayın

Google hala yapay zeka anlık imajlarına reklamları nasıl ekleyeceği konusunda denemeler yapıyor, lakin emin olun reklamlar da gelecek. Google’ın bunların işe yaraması için yapay zekadan para kazanması gerekecek. Şayet para kazanılmayacaksa bunların da esasen bir manası olmuyor haliyle.

Google Bot

Google, yapay zeka görünümü kısmında büsbütün objektif bir model kullanmayı hedefliyor. Yani sübjektif bilgilerin olması istenen bir şey değil. Google’ın arama yapay zekasının fikir sahibi olmaması gerekiyor. Sorulara karşılık verirken “ben” sözünü kullanmaması gerekiyor. Bing’in çok kişilikli kaosunun ya da ChatGPT’nin güler yüzlü yardımcısının ve hatta Bard’ın tüm o “neşeli ortaokul öğretmeni” havasının aksine, Google’ın arama yapay zekası insani ya da cana yakın görünmeye çalışmıyor. Reid bu hususta, “Kütüphanecinin sizi sahiden anlamasını ve aradığınız bir bahiste yardımcı olmaları beklersiniz, arkadaşınız olmasını değil.” diyor. Google’ın hedeflediği de bu.

Her şey değişecek

Yeni Bing’in gösterişli lansmanı yahut ChatGPT’nin baş döndürücü gelişim süratiyle kıyaslandığında SGE son derece muhafazakâr kalıyor. Arama sonuçlarınızı harmanlayan ve özetleyen, isteğe bağlı, kişiliksiz bir araç bu. Öteki bir deyişle, Google Bard, aramanın geleceği değil. Ama yapay zeka o denli. Zamanla SGE laboratuvarlardan çıkıp milyarlarca kullanıcı için arama sonuçlarına girmeye başlayacak ve üretilen bilgileri web’deki irtibatlarla karıştıracak. Google’ın işini değiştirecek ve muhtemelen web’in çalışma halinin bir kısmını altüst edecek. Şayet Google bunu hakikat yaparsa, 10 mavi ilişkiyi internetteki tüm bilgiyle takas edecek, hepsi tek bir yerde olacak.