Mars Express tarafından tespit edilen, Mars yüzeyindeki değişik yarıkların sırrı ne?

Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) Mars Express adlı yörünge aracı tarafından yakalanan çapraz şekilli yarıklar kısa bir süre önce internet üzerinde paylaşıldı. Bu oluklar tırmalama izlerine benzetildi ve Mars’ta Tantalus Fossae olarak bilinen devasa bir fay sisteminin parçası olarak karşımıza çıkıyor.

Dev bir canavar tarafından bırakılmış gibi görünseler de, bu yarıklar çok daha basit bir açıklamaya sahip. Yarıklar, yakındaki bir yanardağın ortaya çıkması sırasında meydana gelen doğal jeolojik süreçlerin sonucu.

ESA, resimle ilgili 28 Nisan tarihli bir blog yazısında, “İlk bakışta, bu özellikler birileri tırnaklarını Kızıl Gezegenin yüzeyinde gezdirmiş gibi görünüyor” dedi ve devam etti: “Tantalus Fossae bir oluşum olarak o kadar dramatik olmasa da, Mars’ta göze çarpan bir özellik.“

Uzay ajansı, oluk sisteminin Alba Mons adlı bir Mars yanardağının doğu kenarı boyunca uzandığını söylüyor. Sığ çökük alan anlamına gelen bir terim olan Fossa, Alba Mons’un zirvesi yükselirken oluştu. Bu yükseliş, çevreleyen yüzeyin bükülmesine ve kırılmasına neden oldu ve arkasında bir dizi yarık bıraktı. Bu yarıklar 1.000 km uzunluğunda ve 350 metre derinliğe kadar uzanıyor.

ESA, “Aynı özellikler, Alba Mons’un batı tarafında bulunabilir ve yanardağın etrafında tamamlanmamış bir halka oluşturur” diyor.

Mars Express yörünge aracı 2003 yılında fırlatıldı ve Avrupa’nın Kızıl Gezegene yönelik ilk göreviydi. Mars atmosferini ve iklimini incelemek ve su izlerini aramak için pek çok farklı kamera sistemi kullanıyor. ESA, bu yıl ilk keşif aracını Mars’a göndermeye hazırlanıyordu, ancak Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinin ardından fırlatma tarihini en erken 2026’ya erteledi.

Ajanstan Jorge Vago tarafından geçtiğimiz hafta yapılan açıklamaya göre, Rusya ile olan işbirliğinin sonlandırılmasından sonra, ExoMars görevinin devam ettirilmesi için yoğun çaba gösteriliyor.

ESA, Mart ayında yaptığı duyuruda, görev için fırlatma aracı ve iniş platformu sağlayan Rusya ile çalışmaya devam etmenin imkansız olacağını belirtmişti. Şu anda Mars yüzeyinde, üçü NASA ve biri Çin uzay ajansı tarafından işletilen dört uzay aracı bulunuyor.

Kaynak:  Chip