Şeker Tüketimi ve Diyabet: Gerçekler ve Efsaneler

Şeker tüketimiyle diyabet arasındaki ilişki, yıllardır aile sohbetlerinin vazgeçilmez tartışma konusu olmuştur. Ancak işin içine bilim girince, durum daha karmaşık bir hal alıyor. Gelin, bu efsaneyi bilimsel bir mercek altına alalım ve çocukluk döneminde aşırı şeker tüketiminin diyabet riskini gerçekten artırıp artırmadığını öğrenelim.

Öncelikle, diyabet nedir?

Diyabet, temel olarak kan şekeri seviyesinin normalden yüksek seyretmesiyle ortaya çıkan metabolik bir hastalıktır. Bu hastalığın iki ana türü bulunmaktadır: Tip 1 ve Tip 2 diyabet.

Tip 1 Diyabet:

Genellikle çocukluk veya gençlik döneminde ortaya çıkan Tip 1 diyabet, bağışıklık sisteminin pankreastaki insülin üreten hücrelere saldırması sonucu gelişir. Bu durumda, “şeker yeme” durumu suçsuzdur; yani çocukken ne kadar tatlı tükettiğinizin Tip 1 diyabetle doğrudan bir ilişkisi yoktur.

Tip 2 Diyabet:

Tip 2 diyabet ise genellikle yaşam tarzı ve genetik faktörlerle ilişkilidir. Bu tür, insülin direncinin oluşmasıyla başlar ve vücut, kan şekerini düzenlemekte zorluk çeker. Tip 2 diyabetin riskini artıran en büyük faktörler arasında sağlıksız beslenme, fiziksel hareketsizlik ve obezite bulunmaktadır. Ayrıca, otoimmün hastalıklar, hormonal dengesizlikler, pankreas hasarı ve bazı ilaçların uzun süreli kullanımı da bu duruma yol açabilmektedir.

Peki burada şekerin rolü ne?

Aşırı şeker tüketimi, özellikle işlenmiş ve rafine şekerler söz konusu olduğunda, kilo alımına neden olabilir. Kilo alımı, insülin direncini tetikleyerek Tip 2 diyabet riskinin artmasına yol açar. Ancak, şekerin tek başına diyabetin nedeni olduğu söylenemez. Çocukluk döneminde şekerli gıdalar tüketmek, doğrudan diyabet geliştirmez; riskin artması, sağlıksız yaşam tarzı ve diğer faktörlerin birleşimiyle oluşmaktadır.

Bilimsel Araştırmalar Ne Diyor?

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Amerikan Diyabet Derneği (ADA) gibi güvenilir kaynaklara göre, aşırı şeker tüketimi dolaylı yoldan diyabetle ilişkilidir. Özellikle şekerli içecekler ve yüksek kalorili yiyeceklerin aşırı tüketimi, obezite riskini artırarak diyabete zemin hazırlayabilir. Bir çalışmada, düzenli olarak gazlı içecek tüketiminin Tip 2 diyabet riskini %20 artırabileceği gösterilmiştir. Ancak burada önemli olan, “kalori fazlası” ve “obezite” faktörlerinin etkisidir; bu durum doğrudan şeker tüketiminden kaynaklanmamaktadır. Tip 1 diyabetle ilgili araştırmalar ise, bu hastalığın nedeninin bağışıklık sistemi bozukluğu olduğunu ve şeker tüketimiyle doğrudan bir ilişkisi bulunmadığını ortaya koymaktadır.

Şimdi Bu Bilgiler Işığında Paniğe Gerek Var mı?

Hayır, ancak dikkatli olmakta fayda var! Şekerin doğrudan diyabet hastalığına neden olmadığını söylemek, tedbiri elden bırakmamız gerektiği anlamına gelmiyor. Çocuklarımıza sağlıklı alışkanlıklar kazandırmak oldukça önemlidir. Şekerli içecekler yerine su tercih etmek, işlenmiş ve paketli gıdalardan uzak durmak, etiketleri dikkatlice okumak, doğal alternatifler olarak meyveleri seçmek, aktif bir yaşam tarzını benimsemek, stresi yönetmek ve uyku düzenine dikkat etmek, yapılması gereken başlıca şeyler arasındadır.

Çocukken birkaç parça çikolata ya da dondurma yemeniz, sizi diyabet hastası yapmaz; ancak bu, sınırsızca tüketmek anlamına da gelmiyor. Her şey kararında güzeldir, değil mi?

Kaynaklar:

• National Library of Medicine
• Cleveland Clinic
• Diabetes

Sağlığınız için:

Kaynak: Webtekno