Categories: Bilim

Türk astronomlar iki yeni gezegen keşfetti

Ankara Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü araştırmacıları Dünya’dan 1336 ışık yılı uzaklıkta bulunan Kepler-451 çift yıldız sisteminde iki gezegen keşfetti. Bu keşif, Türkiye’den ikinci gezegen keşfi olarak tarihe geçti. İlk keşif de Ankara Üniversitesi’nde yapılmıştı.

Kepler-451c ve Kepler-451d isimleri verildi

Kepler-451 çift yıldız sisteminde keşfedilen gezegenlerden bir tanesi Jüpiter’den en az 1,61 kat, diğeri 1,76 kat daha büyük kütleye sahip. Uluslararası isimlendirme kurallarına göre Kepler-451c adı verilen gezegen bir yılı 43 günde, Kepler-451d ise bir yılı 1800 günde tamamlıyor.

Daha önce çift yıldızlar etrafındaki gezegen sayısının 20 olduğu düşünülüyordu. Türk astronomların 2 yeni gezegen keşfi sayesinde çift yıldızlar etrafında 22 gezegen olduğu belirlendi. Kepler-451 çift yıldız sistemi, Kepler-47 çift yıldız sisteminin ardından ‘ikiden fazla gezegen keşfedilen’ ikinci çift yıldız sistemi oldu.

Bu keşif ile birlikte Keşif hakkındaki bilimsel makale, Oxford Üniversitesi Yayınları tarafından basılan ve alanın en prestijli dergilerinden biri olan “Monthly Notices of the Royal Astronomical Society” dergisinde yayınlandı. Ayrıca astronomi dünyasının ortak ötegezegen kataloğu olan Exoplanet.eu’da yerini aldı.

Bilim dünyasında heyecan yaratan bir keşif

Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölüm Başkanı ve Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selim Osman Selam, Çift yıldız sisteminin bileşenlerinden birinin bir anlamda hayatının sonuna gelmiş bir yıldız olduğunu ve sadece sıcak çekirdeğinin bulunduğunu belirterek, “Bu tür yıldız sistemlerinin etrafında gezegen bulmuş olmak, bu işlerin teorisi ve evrim çalışmaları açısından da ilginç bir fırsat sunuyor. Çünkü genel olarak bu tür cisimlerin etrafında aslında pek de gezegen beklenmiyor. Bu anlamda da ilginç ve bilim dünyasında heyecan yaratan bir keşif olarak gerçekleşti.” dedi.

James Webb Uzay Teleskopu, ilk kez bir yıldız görüntüledi

1 gün önce eklendi

Keşif için Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi’nde bulunan 80 santimetre çaplı Prof. Dr. Berahitdin Albayrak teleskobu ve İstanbul Üniversitesi Gözlemevi’nin Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ulupınar Gözlemevi Yerleşkesi’nde bulunan 60 santimetre çaplı teleskobu ile çift yıldızın ışık ölçüm gözlemleri yapıldı. Kepler ve TESS uzay teleskoplarından elde edilen gözlemlerden de çift yıldızın tutulma zamanları analiz edildi. Çalışma TÜBİTAK tarafından 1001 Ar-Ge Projesi kapsamında destekleniyor.

Gezegenleri kimler keşfetti?

Kepler-451c ve Kepler-451d gezegenleri; Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölüm Başkanı ve Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selim Osman Selam, doktora öğrencisi araştırma görevlisi Ekrem Murat Esmer, Doç. Dr. Özgür Baştürk ve İstanbul Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümünden Doktor Öğretim Üyesi Sinan Aliş’in çalışmalarıyla keşfedildi.

Gezegenler hakkındaki detaylı bilgilere aşağıdaki bağlantılardan ulaşabilirsiniz:

https://doi.org/10.1093/mnras/stac357

https://arxiv.org/abs/2202.02118

http://exoplanet.eu/catalog/kepler-451_c

http://exoplanet.eu/catalog/kepler-451_d