Bilim insanları son vakitlerde şempanzelerin kendi lisanlarına sahip olduklarını ve cümle gibisi yapılarla irtibat kurabildiklerini keşfettiler. Pekala ya günün birinde, evcil hayvanımızla gerçek bir konuşma yapabilsek yahut kanılarını anlayabilsek nasıl olurdu? İşte, bunun yanıtı yapay zeka olabilir ve büyük lisan modelleri sayesinde bize hayvanlarla konuşabilmemizi sağlayabilir.
Bu size sinema senaryosu üzere geliyor olabilir. Fakat Earth Species Project’e nazaran, büyük lisan modelleri (LLM’ler), dünya genelindeki hayvanlarla nasıl irtibat kurduğumuzla ilgili yeni kapılar aralayabilir. Büyük lisan modelleri, doğal lisan sürece (NLP) alanında kullanılan yapay zeka modelleridir. Bu modeller, insan lisanını manaya, yorumlama ve üretme yeteneği kazandırmayı amaçlıyor. Büyük lisan modelleri, milyarlarca söz ve cümle örneğiyle eğitiliyor ve bu sayede lisanın yapısını ve kullanımını öğreniyorlar. Bu modeller, çeviri, metin özetleme, konuşma, metin sınıflandırma ve diyalog sistemleri üzere birçok NLP uygulamasında kullanılabilir. Bunun en bilindik örneği, çok kısa bir müddette önemli bir kullanıcıya ulaşan ChatGPT’dir.
Buradaki kanıya nazaran, bu modeller insan lisanını daha anlaşılır ve akıcı hale getirdikçe, tıpkı anlayış düzeyini kullanarak hayvanların kullandığı lisanları çözebilir. Bu durumda, yapay zeka, beşerler ve hayvanlar ortasındaki bağlantısı artırmak için de kullanılabilir. Şayet yapay zeka hayvanlarla başarılı bir formda bağlantı kurabilirse, bu mümkün gözüküyor. Fakat bu yalnızca küçük bir ihtimal. Zira şirketlerin yapay zeka sistemlerini ilerletmek için güvendikleri mevcut büyük lisan modellerinin birçok sorunu bulunuyor. Ayrıyeten kimileri, yapay zekanın geleceğinin bu modellerle ilişkili olmadığına inanıyor. Bunun yerine daha küçük ve sağlam sistemlerin daha ileriye taşımanın anahtarı olduğuna inanıyor.
Elbette, yapay zekanın bir gün insanlığın varoluşuna tehdit oluşturabileceğini düşünenler de var. Fakat, yapay zekanın hayvanlarla konuşmak için kullanılması fikri, hele ki bizlerin gezegeni tahrip etmeye devam ettiği bir devirde hayli heyecan verici gözüküyor. Bu türlü bir şey saçma ve imkansız üzere görünse de global ısınma bahisli bir konferansta, kutup ayısının mikrofona yaklaşıp gezegenimizi nasıl yönettiğimiz hakkındaki dehşetlerini ve hislerini paylaşması hoş olmaz mıydı?
Elbette yapay zeka aracılığıyla bir hayvanla bağlantı kurmak, onu anlamakla tıpkı şey değil. Bu cins araştırmaların uygulanabilir olması için hala çok fazla yol alınması gerekiyor. Lakin, bu yapay zeka araştırmalarında izlenebilecek değişik bir yol ve gelecekte kimi heyecan verici buluşlara yol açabilir.