NASA’nın Lunar Flashlight Ay vazifesi, tüm gayretlere karşın başarısız oldu

Lunar Flashlight vazifesindeki itiş sıkıntılarını çözemeyen NASA, küçük su arama uydusundan vazgeçerek vazifesi resmen sonlandırıyor.

CubeSat (Küp uydu), küçük boyutlarına karşın gerekli ekipmana sahip olacak formda tasarlanmış küp biçimindeki bir uydu tipi. Ekseriyetle 10x10x10 cm boyutlarında olan ünitelerden oluşuyorlar ve bu üniteler bir ortaya getirilerek farklı boyutlarda uydu yapıları oluşturabiliyor. CubeSat’lar, düşük maliyetli, süratli geliştirilebilir ve çoklukla araştırma, eğitim yahut teknoloji denemeleri üzere hedeflerle kullanılıyor. Bu küçük uydu teknolojisi, akademik kurumlar, araştırma laboratuvarları ve bazen ticari şirketler tarafından da kullanılmakta.

NASA tarafından yapılan açıklamada, CubeSat’ın Dünya – Ay sisteminde kalmak için hareketleri tamamlayamaması nedeniyle Lunar Flashlight misyonunun sona erdiğini duyurdu. Vazifenin baş araştırmacısı Barbara Cohen, Ay’da ölçümler yapmak için lazer yansıtıcılarını kullanamayacak olmalarının, bilim grubu ve tüm Lunar Flashlight grubu için hayal kırıklığı yarattığını söyledi.

Aralık 2022’de fırlatılan bavul büyüklüğündeki uydu, Ay’ın kalıcı olarak gölgelenen bölgelerine kızılötesi ışık tutmak için görevlendirildi ve Ay’ın Güney Kutbu’ndaki buzlu su rezervuarlarını taramaya başladı. Lakin, fırlatmadan kısa bir mühlet sonra, itiş sistemiyle ilgili meseleler yaşamaya başladı.

Lunar Flashlight’in dört iticisinden üçü, muhtemelen enkaz birikimi nedeniyle tıkanmış yakıt çizgilerinden ötürü beklenenden daha düşük performans gösteriyordu. CubeSat’ın, tek çalışan iticiyi kullanarak Ay etrafında neredeyse dikdörtgen bir halo yörüngesine girmesi planlanmıştı, fakat bu itici bile problemler yaşamaya başladı. Bunun üzerine, NASA bir plan hazırladı ve uyduyu yüksek Dünya yörüngesine yerleştirmeyi önerdi. Böylelikle Ay’ın güney kutup bölgelerini orjinal yörüngesine nazaran haftada bir kere değil, ayda bir sefer tarayabilecekti.

Ekipler, beş ay boyunca uydunun itiş sıkıntılarını çözmek ve değiştirilen rotasında ilerletmek için çok çalıştılar. Böylelikle uydu, Ay’ın güney kutup bölgesini aylık uçuşlarla tarayabilecek kâfi itme gücünü üretebilecekti. Bu ayın başlarında, bir iticinin biraz düzgünleşme göstermesi üzerine bir umut ışığı belirdi. Fakat sonunda, CubeSat Ay yörüngesine girmek için kâfi itme gücünü üretecek kadar başarılı olamadı.

Lunar Flashlight’in küçültülmüş itiş sistemi, Dünya’nın yörüngesinin ötesinde uçurulan birinci tipti. NASA’nın Uzay Teknolojisi Misyon Direktörlüğü’ndeki Küçük Uzay Aracı Teknolojisi’nin program yürütücüsü olan Christopher Baker, Lunar Flashlight’ın uzayda daha evvel uçmamış yeni sistemler için bir test ortamı olarak son derece başarılı olduğunu ve bu sistemlerin ve öğrettiği derslerin gelecekteki misyonlarda kullanılacağını açıkladı.