Ocak 2019’da Çin, Ay’ın uzak tarafına ilk keşif aracını indirerek önemli bir başarıya imza attı. Yutu-2 keşif aracı, iki yıldır Ay’ın Dünya’dan görünmeyen uzak tarafını geziyor ve keşfedilmemiş bölgeye dair değerli bilgiler sunuyor. Ancak bilgi toplayan tek kısmı bilimsel cihazları değil, tekerlekleri bile orada bilime destekte bulunuyor.
Keşif aracı, kendisi de nefes kesici görüntüler çeken ve bilime etkileyici katkılarda bulunan Chang’e 4 iniş aracı tarafından taşındı ve Ay’ın yüzeyinde 1.000 metreden fazla yol kat etti. Araştırmacılar, Science Robotics’te yayınladıkları çalışmada Ay’ın uzak tarafındaki ay toprağının özelliklerini belirlemek için keşif aracının hareketlerinden elde edilen verileri kullandılar.
Keşif aracının yaptığı gezinti, arazinin ne kadar sağlam olduğunu ve ne tür bir regolitle (gök cisimleri üzerindeki toprak) ile uğraştığını belirlemelerine yardımcı oldu. Ve sonuçlar, Apollo astronotlarının deneyimlediğinden oldukça farklı görünüyor. Aslında, kuru kuma benzer bazı Dünya benzeri niteliklere sahip.
Yazarların makalede belirttiğine göre “Yolculuğu sırasında Yutu-2, değişen derecelerde hafif kayma yaşadı, bu da arazinin büyük ölçeklerde göreceli olarak düz olduğunu, ancak dağınık yerel hafif eğimlere sahip olduğunu gösteriyor. Tekerleklerine yapışan pütürlü toprak, diğer ay iniş yerlerinde karşılaşılandan daha büyük bir ay toprağı uyumu anlamına geliyor“.
Ayrıca “daha fazla tanımlama sonuçları, regolitin taşıma özelliklerinde Dünya’daki kuru kum ve kumlu balçıklara benzediğini ve Apollo görevleri sırasında tanımlanandan daha büyük taşıma gücü gösterdiğini” gösteriyor.
Bunun nedeni, uzay aşınmasının daha uzun bir sürece yayılmış olması olabilir. Farklı görünen başka bir şey de, bölgedeki kaya ve kraterlerin sayısının yakın tarafta gözlemlenenden çok daha fazla olması. Özellikle, yüksek oranda yansıtıcı malzeme içeren taze kraterler, bir göktaşı tarafından (olmayan) havaya fırlatılan ve yüzeye geri inen ay malzemesinin yarattığı etkiler olarak tanımlanabilecek ikincil etkilerin bir sonucu olabilir.
Yutu-2’den elde edilen bulgular, Ay’ın her zaman gördüğümüz ve bizden saklanan iki yüzü arasındaki farkla ilgili daha geniş bilimsel literatüre katkıda bulunuyor.
Kaynak: Chip
