Cep telefonları fiyatlarındaki artış, ikinci el ve yenilenmiş cihaz pazarını giderek daha cazip bir seçenek haline getirmiştir. Siber güvenlik şirketi ESET, ikinci el telefon satın almayı düşünenler için bazı güvenlik önerileri sunuyor. İkinci el telefonların artan popülaritesi, yalnızca tüketicilerin bütçelerini düşünmelerinden değil, aynı zamanda çevre dostu bir seçenek arayışından da kaynaklanıyor. 2023’ün ilk çeyreğinde, ikinci el telefon satışları yıllık %14 artış göstererek küresel olarak 13 milyar doları aşmıştır. Özellikle İngiltere pazarında, bu yıl satılan telefonların dörtte birinin ikinci el veya yenilenmiş modeller olduğu belirtilmektedir.
Ancak ikinci el telefon alırken, bazı siber güvenlik riskleri de göz önünde bulundurulmalıdır. Aşağıda, bu risklerden bazıları ve bunlardan nasıl kaçınılacağına dair bilgiler bulabilirsiniz.
Güvenlik Riskleri
Eski Yazılım: Bazı ikinci el cihazlar artık üretici tarafından desteklenmiyor olabilir. Bu, temel işletim sisteminin güncellemeleri almayacağı anlamına gelir. Araştırmacılar veya kötü niyetli kişiler, bu cihazlardaki güvenlik açıklarını tespit ettiklerinde, cihazlar bu açıkları kapatacak bir güncelleme almayacak ve savunmasız kalacaktır. 2020 yılında İngiltere’de yapılan bir araştırma, yeniden satılan telefonların neredeyse üçte birinin güvenlik güncellemeleriyle desteklenmediğini ortaya koymuştur.
Kötü Amaçlı Yazılım: Önceki sahibi tarafından cihaza kötü amaçlı yazılımlar yüklenmiş olabilir. Bu yazılımlar, kişisel bilgilerinizi çalmaktan, aramalarınızı ve mesajlarınızı gözetlemeye kadar birçok kötü niyetli işlevi yerine getirebilir. Ayrıca, cihazı istenmeyen reklamlarla doldurabilir veya sizi premium hizmetlere abone yaptırabilir. Nihai hedef genellikle dolandırıcılık veya dijital gasptır; yani kişisel ve finansal bilgilerinizi çalarak sizden para kazanmaktır.
Yenileme Kontrolü Yok: Bazı ikinci el telefonlar, güvenilir satıcılar tarafından yapılan kontrollerden geçmemiş olabilir. Bu da, bu cihazların yukarıda belirtilen risklere maruz kalabileceği anlamına gelir.
Siber Risklerden Kaçınmak İçin Yapılması Gerekenler
Riskleri azaltmak için, satın alma sürecinde dikkatli bir durum tespiti yapmak gereklidir. Bu, etkin bir araştırma yapmayı içerir. İkinci el cihazlar, üreticilerden cadde perakendecilerine, telekomünikasyon şirketlerine ve özel satıcılara kadar birçok kaynaktan temin edilebilir. Satıcının iyi değerlendirmelere sahip olduğundan ve tekliflerinin meşru olduğundan emin olmak için zaman ayırın. Kaliteyi sağlamak için en az bir yıllık garanti talep etmek önemlidir.
- Jailbreak yapılmış veya root edilmiş cihazlardan kaçınmak en iyisidir; bu tür cihazlarda güvenlik özellikleri devre dışı bırakılmış olabilir.
- Üretici tarafından hâlâ desteklenen cihazlar seçilmelidir; genelde, telefon üreticileri bir cihazı piyasaya sürdükten sonra en az 2-3 yıl destek sunarlar.
Ayrıca, satın alma işleminden sonra aşağıdaki adımları izlemek güvenlik risklerini daha da azaltacaktır:
- Önceki sahibi tarafından bırakılmış olabilecek tüm verileri silmek için cihazı tam fabrika ayarlarına sıfırlayın.
- Tüm yazılımları en son, en güvenli sürüme güncelleyin ve otomatik güncellemeleri açın.
- Kötü amaçlı yazılımlara karşı dikkatli olun; pop-up’lar, yavaş performans ve alışılmadık yüksek pil kullanımı gibi belirtilere dikkat edin.
- Saygın bir sağlayıcıdan güvenlik yazılımı yükleyin ve cihazı tehditlere karşı taramasını sağlayın.
Devam Eden Güvenlik Risklerini Azaltmak İçin En İyi Uygulamalar
- Güvenli erişim için bir ekran kilidi ve PIN, şifre veya biyometrik kimlik doğrulama (yüz tanıma/parmak izi taraması) ayarlayın.
- Cihazın kaybolması veya çalınması durumunda verilerinizi yedekleyin ve buluta otomatik yedeklemeye ayarlayın.
- Kullanılmayan uygulamaları silerek saldırı yüzeyinizi en aza indirin.
- Ekstra bir güvenlik katmanı için cihaz şifrelemesini açın.
- Her zaman çok faktörlü kimlik doğrulama kullanarak cihazınıza ve hesaplarınıza erişim sağlayın.
- Bluetooth, internet paylaşımı veya Wi-Fi’yi kullanılmadığında kapatarak gizli dinleyicilerin gözetlemesini engelleyin.
- Uygulama izinlerinizi kontrol edin; bazı uygulamalar gerekenden fazla erişim talep ediyorsa bu bir uyarı olmalıdır.
- Uygulamaları yalnızca resmi mağazalardan ve güvenilir geliştiricilerden indirin.
- Kimlik avı mesajlarına ve e-postalarına karşı dikkatli olun; şüpheli bir durumda bağlantılara tıklamayın veya ekleri açmayın.
- Halka açık Wi-Fi kullanırken VPN kullanmaktan kaçının.
İkinci el telefonunuzun güvenlik risklerine maruz kalmasını istemiyorsanız, bu cihazı kullanırken mobil bankacılık veya kurumsal hesaplarınıza erişim sağlamaktan kaçının. Bu önerilere uyduğunuz sürece, ikinci el bir telefon kullanmanın getirdiği riskler minimuma indirilebilir. Ayrıca, telefonunuzu başka birine devretmeye karar verirseniz, tam bir yedekleme, veri silme ve fabrika ayarlarına sıfırlama işlemlerini gerçekleştirmeyi unutmayın.
