Böcek Korkusu ve Evrimsel Kökenleri
İnsanlar olarak birçoğumuz, özellikle böceklerden korkma eğilimindeyiz. Hatta bu korku, bazı bireylerde fobi haline dönüşebiliyor. Düşündüğümüzde, böcekler hayvanlara kıyasla çok daha küçük ve genel olarak bize zarar verme potansiyelleri de oldukça sınırlı. Ancak buna rağmen, böcekler karşısında hissettiğimiz tiksinti ve ürperti oldukça yaygın. Bu ilginç durumun arkasındaki bilimsel nedenleri inceleyelim.
Örümcek korkusunun genetik bir temeli olabilir. Bilim insanları, örümcek türlerinin yalnızca %0.05’inin insanlar için gerçek bir tehlike oluşturduğunu belirtiyor. Bu tehlikeli türler genellikle Avustralya ve Güney Amerika gibi bölgelerde bulunuyor. Peki, örümcek korkusunun nereden kaynaklandığını merak ediyor musunuz? İsviçreli ve Amerikalı bir bilim insanı grubu, bu durumu anlamak için ikizler üzerinde bir çalışma gerçekleştirdi. Tek yumurta ikizlerinden biri örümceklerden korkuyorsa, diğerinin de korkma olasılığı oldukça yüksek.
Ancak örümceklerden duyduğumuz korkunun sebebi yalnızca genetik faktörler değil. Orta Çağ Avrupa’sında, örümcekler Kara Veba ile ilişkilendirilmişti. O dönemde Avrupalılar, örümceklerin bu ölümcül hastalığı yaydığına inanıyordu ve bu yüzden onlardan korkuyorlardı. İlginç bir şekilde, o dönemlerde Avrupa dışındaki kültürlerde örümcek korkusu görülmemesi, bu korkunun tarihsel kökenlerini daha da ilginç kılıyor. Fakat bu durum da yeterli değil; çok daha geriye, insanlığın evrimsel geçmişine bakmamız gerekiyor.
Eski insanlar, günümüzdekilerden çok daha fazla tehlikeli örümceklere maruz kalıyordu. Bu durum, örümcek korkusunun evrimsel bir kökene sahip olduğunu gösteriyor. Eski dönemlerde insanlar, yaşam şartları nedeniyle böceklerle daha sık temas ediyordu. Özellikle karadul gibi son derece zehirli örümcekler, insan yaşamını tehdit ediyordu. Örümceklerden korkan ve hızlı tepki veren bireyler, bu tehlikelerden daha iyi korunabiliyor ve dolayısıyla daha uzun yaşayabiliyordu. Yani, örümcek korkusu o dönemler için bir avantaj sağlıyordu. Ancak günümüzde, örümcekler artık pek de tehlikeli olmadığından bu korku çoğu zaman anlamsız bir hale dönüşüyor. Böylece evrimsel süreçte bir avantaj, günümüzde dezavantaja dönüşmüş durumda.
Kaynaklar: The University of Melbourne, British Psychological Society
İlginizi çekebilir:
