Endonezya’da iPhone 16 Modellerinin Yasa Dışı Satışı
Endonezya’da resmi olarak satışa sunulması yasak olmasına rağmen, iPhone 16 modellerinin gizlice ülkeye girdiği bildirilmektedir. Endonezya Sanayi Bakanlığı, Kasım 2024 itibarıyla yaklaşık 12.000 adet iPhone 16 cihazının ülkeye sokulduğunu açıkladı. Bu veriler, ülkenin Merkezi Ekipman Kimlik Kaydı (CEIR) sistemi aracılığıyla elde edilmiştir.
Cihazların ülkeye giriş yolları ise iki ana kategoride toplanmaktadır:
- Yolcu Bagajı Yolu: Burada her yolcu yalnızca iki adet cihaz getirebilir, bu da satışa sunulmasının yasak olduğu anlamına gelmektedir.
- Diplomatik Sevkiyatlar: Endonezya İletişim ve Enformasyon Teknolojileri Bakanlığı tarafından düzenlenen bu sevkiyatlar, yasal bir alternatif sunmaktadır.
Sanayi Bakanlığı sözcüsü Febri Hendri Antoni Arief, CEIR sisteminin 12.000’den fazla iPhone 16 IMEI numarasını kaydettiğini belirtirken, Maliye Bakanlığı’na bağlı Gümrük ve İhtisas Müdürlüğü (DJBC) verilerinin 2024 yılının Ocak-Ekim dönemi arasında yalnızca 5.448 cihazın resmi olarak ülkeye girdiğini gösterdiğini vurguladı.
Yasa Dışı Satışların Artışı ve Apple’ın Durumu
Apple, Endonezya’daki iPhone 16 satışlarını sürdürebilmek için gerekli olan yerli bileşen sertifikasını henüz tamamlayamadığı için resmi bir satış izni alamamıştır. Bu sertifika, iPhone 16’nın bileşenlerinin neredeyse yarısının Endonezya’da üretilmesini zorunlu kılmaktadır.
Şirket, Batam’da 1 milyar dolarlık bir AirTag üretim tesisi kurmayı taahhüt etmiş olsa da, Sanayi Bakanı Agus Gumiwang Kartasasmita, bu yatırımın iPhone’ların satış sertifikasını almak için gerekli kriterleri karşılamadığını belirtmiştir. Batam fabrikasının, AirTag’in küresel arzının %65’ini üretmesi beklenmektedir; ancak AirTag’lerin aksesuar olarak sınıflandırılması, cep telefonları ve tabletlerle ilgili düzenlemelere dahil edilmemesine neden olmaktadır.
Apple, Endonezya’da üretim tesisleri kurmamış olmasına rağmen, 280 milyonluk nüfusa sahip bu büyük pazarda, 2018 yılından bu yana uygulama geliştirici akademileri işletmektedir. Endonezya’nın yerel içerik gereksinimlerini karşılamak amacıyla Apple, her üç yılda bir yatırım taahhütlerini yenilemek zorundadır. 2023 yılında sona eren önceki 10 milyon dolarlık yatırım taahhüdü, 2024-2026 dönemi için yeni bir anlaşma gerektirmektedir.
