Otomotiv sektörünün 132 yıllık tarihi, birçok tartışmalı olay ve skandala tanıklık etti. Bu süreçte, üreticiler bazen prestijlerini koruma adına bu skandallardan sıyrılmaya çalıştılar. Sektörün en tanınmış firmalarından biri olan ABD merkezli Ford’un tarihinde yer alan kara leke ise 180 kişinin ölümüne neden olan Ford Pinto modelidir. Her şey, Ford’un 1960’ların sonlarında CEO’su olan Lee Iacoca’nın ekibine düşük maliyetli bir araç üretme talimatı vermesiyle başladı.
Iacoca’nın belirlediği maliyet hedefi 2.000 doların altında olmalıydı. Ekibine, aracı tanımlarken “Küçük, hafif, hızlı ve ucuz bir araç” dedi. Mühendislerden oluşan ekip, hemen projeye başladı. Iacoca, tasarım ve üretim süreçlerinin hızlandırılmasını talep etti ve aracın 1971’de yollarda olmasını istedi. Ancak, hatalar tasarım süresini neredeyse yarıya indirmekle başladı.
O dönemde Ford’un bir otomobilin tasarımı ve üretimi için ortalama harcadığı süre 43 ay iken, yeni tasarlanan araç için yalnızca 24 ay ayrılmıştı. Bu süreçte iş gücü maliyetlerini düşürmek amacıyla yapılan takvim baskısı, belki 2.000 dolar hedefi için olumlu bir adım gibi görünse de can güvenliğini hiçe sayan hatalar zincirinin de ilk halkasıydı. 2.000 dolar hedefini tutturmak için yapılan bir diğer kısıtlama ise tasarım aşamasında oldu.
Mühendislerin güvenlik gereksinimlerini göz ardı etmeleri, tasarım ekiplerinin mühendislik çalışmalarını geri plana atmasına neden oldu. Aracın benzin deposunun konumlandırılmasında hiçbir güvenlik kriterinin göz önünde bulundurulmaması, deponun arka aksın yanına yerleştirilmesiyle sonuçlandı. Bu durum, adeta patlamaya hazır bir bomba haline geldi. Ford fabrikasında yapılan testler, arka akstaki dişlilerin benzin deposunu delebileceğini ortaya koydu. Tehlike çanları çaldı ama kimse duymadı.
Ford’un bu dişli sorununu çözmek için iki seçeneği vardı. İlki, aracın tasarımında değişiklik yaparak benzin deposunun yerini değiştirmekti; bu değişiklik araç başına maliyeti 11 dolar artıracaktı. Diğer seçenek ise benzin deposunu kauçuk ile kaplayarak delinme riskini ortadan kaldırmaktı, ancak bu da ekstra maliyet anlamına geliyordu. Ford, her iki seçeneği de reddederek skandal bir karara imza attı.
Hükûmetin mevcut güvenlik gereksinimlerini karşıladığı gerekçesiyle benzin deposundaki risk bilinmesine rağmen herhangi bir tasarım değişikliği yapılmadı ve Ford Pinto bu hatalarla seri üretime alındı. Araç yollara çıktıktan sonra ise…
- Toplamda 180 kişi, Ford Pinto’nun benzin deposundan çıkan yangın sonucu hayatını kaybetti.
- Ford’un bu noktada takındığı tavır da oldukça ilginçti. Ölenlerin yakınları, haklı olarak Ford’a dava açtılar.
- Ford’un yetkilileri, mahkemede yaptıkları savunmada maliyetlerdeki 11 dolarlık azalmanın halkın yararına olduğunu iddia ettiler.
Her şeye rağmen daha fazla kazanç… 180 kişinin hayatını kaybettiği, 180 kişinin yaralandığı ve 2,100 aracın yanarak kullanılamaz hale geldiği kazalar sonucunda bir kâr ve maliyet analizi yapıldı. Ölen kişilerin ailelerine 200.000’er dolar, yaralı kişilere ise 67.000’er dolar tazminat ödenmesi, 2,100 aracın müşterilerine yeni otomobil verilmesi kararlaştırıldı. Ford Pinto’nun olaylar sonucundaki toplam maliyeti 49.53 milyon dolara ulaşmıştı. Tuhaf olan ise, üretim sürecinde araç başına düşürülen 11 dolarlık tasarım değişikliği maliyetinden “tasarruf” etmek, yaşanan her şeye rağmen şirketin kâr etmesini sağladı. Ford Pinto, üreticisine 137.5 milyon dolar kazandırdı.
Kaynaklar: Motor Trend, Classic Cars for Sale
İlginizi çekebilir:
Kaynak: Webtekno
