Günümüzde sıkça karşılaştığımız ve tükettiğimiz işlenmiş gıdaların, sağlık üzerinde ciddi etkileri olduğu bilinmektedir. Şekerlemeler, gazlı içecekler, dondurulmuş ürünler ve enerji barları gibi aşırı işlenmiş gıdalar, başta kalp ve beyin sağlığı olmak üzere pek çok alanda olumsuz sonuçlar doğurabiliyor.
Araştırmalar, ultra işlenmiş gıdaların tüketimi ile kalp hastalığına bağlı ölümler, anksiyete, obezite, depresyon, tip 2 diyabet ve uyku bozuklukları arasında önemli bağlantılar olduğunu göstermektedir. Bu bulgular, önceki çalışmalardaki verilerle de örtüşmektedir. Örneğin, Nutrients dergisinde yayımlanan bir analize göre, bu tür gıdaları yoğun bir şekilde tüketen bireylerin depresyon riski %44, anksiyete riski ise %48 oranında artış göstermektedir.
İşlenmiş ve Aşırı İşlenmiş Gıdalar Arasındaki Farklar
Peki, işlenmiş ve aşırı işlenmiş gıdalar arasındaki temel farklar nelerdir? İşlenmiş gıdalar, taze veya dondurulmuş sebze, meyve, deniz ürünleri, etler, un ve makarna gibi asgari düzeyde işlenmiş içeriklerden oluşmaktadır. Bu tür gıdalar, yoğun işlenmiş alternatiflere göre çok daha sağlıklıdır.
Öte yandan, aşırı işlenmiş gıdalar genellikle evde bulamayacağınız malzemeler içermektedir. Örnek olarak:
- Şekerleme
- Kurabiye
- Kek
- Enerji barları
- Meyve aromalı yoğurtlar
- Öğün yerine geçen barlar veya shakeler
- Sandviçler
- Paketlenmiş ekmekler
Bu gıdalar genellikle yağ, şeker ve sodyum açısından zengin olup, yapay tatlandırıcılar, boyalar ve diğer katkı maddeleri ile zenginleştirilmektedir.
İşlenmiş Gıdaların Beyin Üzerindeki Etkileri
Bunların yanı sıra, işlenmiş gıdaların beyin sağlığı üzerindeki etkileri de oldukça dikkat çekicidir. Bu tür gıdalar genellikle yüksek kalorili olmaları nedeniyle, insan beynini olumsuz yönde etkilemektedir. Ayrıca, yağ hücrelerini işlevsiz hale getirerek depresyon, anksiyete ve bunama tetikleyicisi olan iltihaplı moleküllerin salınımına yol açmaktadır.
İşlenmiş gıdalar, kolayca tüketilebilmeleri ve lezzetleri nedeniyle insanların bağırsaklar ve beyin arasındaki tokluk bilincini kaybetmelerine neden olmaktadır. Bu durum, bireylerin işlenmiş gıdaları daha sık ve daha büyük porsiyonlarda tüketmesine yol açmakta; sonuç olarak istenmeyen sağlık problemleri kendini göstermektedir.
Özetle, yoğun işlenmiş gıdalar, insan vücudunun her bir noktasını olumsuz anlamda etkileyen yiyeceklerdir. Bu nedenle, bu tür gıdaların tüketimini en aza indirmek veya mümkünse hiç tüketmemek en sağlıklı yaklaşım olacaktır.
Kaynaklar: National Geographic, Medical News Today
İlginizi çekebilir:
Kaynak: Webtekno
