Hepimizin zaman zaman karşılaştığı, hem kulak tırmalayan hem de içimizi sıkıştıran o rahatsız edici seslerin kaynağını hiç merak ettiniz mi? Bu durum, günlük yaşamda sıkça rastladığımız bir fiziksel olaya dayanmaktadır: geri besleme (feedback). Teknik detaylara dalmadan, konuyu daha anlaşılır bir şekilde açıklayalım!
Geri Besleme (Feedback) Nasıl Çalışır?
Bu rahatsız edici sesin arkasındaki asıl neden, mikrofon ve hoparlör arasındaki “geri besleme döngüsü”dür. Mikrofon, çevresindeki sesleri algılar ve bu sesi bir amplifikatör aracılığıyla hoparlöre iletir. Hoparlör ise sesi dışarıya verir. Ancak burada bir sorun ortaya çıkıyor: Hoparlörün yaydığı ses, tekrar mikrofon tarafından algılanırsa, bu döngü başlar. Her turda ses sinyali daha da güçlenir ve sonuçta tiz bir çığlık gibi rahatsız edici bir ses meydana gelir.
Neden Tiz Sesler Daha Yaygın?
Geri besleme genellikle yüksek frekanslarda, yani tiz seslerde daha belirgin hale geliyor. Mikrofonun algılayabildiği frekans aralığı, çevresel koşullara ve cihazların kalitesine bağlı olarak bazı frekansların daha fazla “amplifiye” edilmesine neden olur. Bu durum da o kulak tırmalayan sesi oluşturur. Mikrofonun hoparlöre olan uzaklığı, açısı ve ortamın akustiği de bu rahatsız edici sesin oluşumunda önemli rol oynar.
Bunu Önlemek İçin Neler Yapılıyor?
İşte burada devreye ses mühendisleri giriyor ve geri beslemeyi önlemek için çeşitli akıllıca yöntemler kullanıyorlar. Bu yöntemlerden bazıları şunlardır:
- Mikrofon ve Hoparlörün Konumu: Mikrofon hoparlöre çok yakın veya doğrudan açılıysa, geri besleme riski artar. Bu yüzden hoparlörlerin yönü ve mikrofonun açısı dikkatlice ayarlanır.
- Ekvalayzer Kullanımı: Belirli frekansların azaltılmasıyla geri besleme riski minimuma indirilmeye çalışılır.
- Anti-Feedback Cihazları: Bu cihazlar, geri besleme frekanslarını algılar ve otomatik olarak bu frekansları keserek durumu kontrol altına alır.
Evde Başınıza Geliyorsa Ne Yapmalısınız?
Evinizde mikrofonunuzla şarkı söylemeye çalışırken tiz bir çığlık duyuyorsanız, mikrofonunuzu hoparlöre doğrultmamaya dikkat edin. Sesi çok açmak da bu rahatsız edici seslerin başlamasına zemin hazırlayabilir. Bu nedenle, ses seviyesine dikkat etmek önemlidir.
Kaynaklar: Science ABC, Wiki How, Cie
Kaynak: Webtekno
