Bir dizi, film, kitap veya televizyon şovunu izledikten sonra oradaki karakterlere duyulan özlem, pek çok insanın deneyimlediği bir durum. Peki, bu durumun arkasında yatan nedenler nelerdir? Medya karakterlerine neden özlem duyuyoruz?
Bu tür bir bağ, sanatçılar, dizi oyuncuları veya kurgusal karakterlerle kurulan samimi bir ilişkiyi temsil ediyor ve bu olgu, parasosyal ilişki olarak adlandırılıyor. Parasosyal ilişkiler, bir medya kullanıcısının, bir medya kişiliği ile kurduğu tek taraflı bağları ifade eder. Bu bağın birçok farklı çeşidi bulunuyor. Örneğin, bazı durumlarda hissedilen duygular olumsuz bir etki yaratırken, bazen bu bağ romantik bir boyuta da evrilebiliyor.
Öncelikle, bu ilişkiler genellikle tek taraflıdır. Çünkü karakterin davranışları veya sözleri izleyiciye ulaşırken, izleyicinin tepkisi karaktere ulaşmıyor. İkincisi, bu parasosyal ilişki türleri çoğunlukla ünlü kişilerle kurulmaktadır. Bu ünlü medya karakterleri, genellikle şöhret ve servet açısından izleyicilerden daha yüksek bir statüde yer alıyor. Bu karakterlerin çekiciliği ve insanların arzu edebileceği birçok şeye sahip olmaları, parasosyal ilişkiyi başlatan temel etmenler arasında yer alıyor. Çekicilik yalnızca fiziksel özelliklerle sınırlı kalmayıp, sosyal cazibe açısından da insanların ilgisini çekebiliyor.
İzleyici, medya kişiliği ile parasosyal bir etkileşime girerken, aslında bu durumun bir yanılsama olduğunun farkındadır. Bu sebeple, karakter bazı durumlarda istemsizce hayali bir arkadaş konumuna geçebiliyor. Böylelikle, parasosyal ilişki, kişilerarası arkadaşlık ilişkisine benzer bir hale geliyor ve iki insanın gerçek etkileşimlerinin yerini alabiliyor. Televizyon şovlarındaki, dizilerdeki, filmlerdeki veya kitaplardaki kurgusal karakterler, insanların sosyal baskıyla karşılaşmadan bir tür etkileşim kurmasına olanak tanıyor. Bu durum, reddedilme riskini ortadan kaldırarak başkalarıyla yakınlık kurmayı kolaylaştırıyor.
Araştırmalara göre, gerçek hayatta bağlanma kaygısı taşıyan kişiler, parasosyal etkileşimlere daha fazla yöneliyor. Yani, gündelik hayatta çok fazla arkadaşlık kuramayan veya çevresindeki insanlarla etkili bir iletişim geliştiremeyen bireyler, kurgusal karakterlere gerçekmiş gibi yaklaşabiliyor. Ayrıca, bağlanma kaygısı yaşayan bireyler de parasosyal ilişkileri sıklıkla tercih ediyor.
Aslında bu durum, yaygın ve sağlıksız olarak nitelendirilemez. Bir kişinin, sizinle benzer başarılar elde etmiş ya da geçmişte benzer zorluklar yaşamış bir karakteri beğenmesi ve sosyal medyada takip etmesi oldukça doğal bir istek. Reddedilme riski bulunmadığı için, özgüven sorunu yaşayan ya da utangaç olan bireyler bu tür ilişkiler sayesinde kendilerini daha güvende hissedebiliyor. Ancak, eğer bu parasosyal ilişki günlük yaşamınıza fazla zaman ayırıyorsa, sağlıksız bir hale dönüşebilir. Bu tür durumlarda, profesyonel destek almak en iyi seçenek olacaktır.
Kaynaklar: Everyday Health, The Conversation, Dergi Park
Kaynak: Webtekno
