Kozmonot Sergey Korsakov, Uluslararası Uzay İstasyonu’nun (UUİ) penceresinde oluşan buzlanmanın etkileyici bir görüntüsünü yakaladı. Bunun pek sıra dışı bir haber olmadığını düşünebilirsiniz ancak bu fotoğraf, bir uzay aracının penceresinde oluşan buz kristallerinin ilk fotoğrafı ve nasıl oluştuğunu kimse bilmiyor.
Görüntü, Korsakov tarafından birkaç gün önce Twitter ve Telegram’da paylaşılmıştı. Telegram’da yaptığı açıklamada kozmonot, buz kristallerinin uzun ömürlü olduğunu, 24 saat dayandığını ve eridikten sonra bile yoğuşma deseninin kaldığını söyledi. Yine de nasıl oluştuğu tam olarak net değil ve şaşırtıcı bir şekilde bu konuda öne çıkan bir bilimsel literatür yok.
Bilgi almak için UUİ üyeleri NASA, Avrupa Uzay Ajansı (ESA) ve Japon Uzay Ajansı (JAXA) ile iletişime geçen IFLScience, her üçünün de yorum yapmaktan çekindiğini söylüyor. Bunun sebepleri arasında ise camın UUİ’nin Rus modülünde olma ihtimali ve günümüzde yaşanan olaylardan dolayı tahmin edebileceğiniz gibi her üç ajansın da Roscosmos ile konuşmuyor olması belirtiliyor.
Resmi bir bilgi olmadığı için şu anda sadece tahmin yürütmemiz mümkün. UUİ’nin pencereleri, iç kısımdakiler hava ve dış kısımdakiler vakum ile ayrılmış birden fazla camdan oluşur. Buz kristalleri camların içinde veya istasyonun içinde olabilir. Bazıları, kozmonotların pencereye nefes üflemiş olabileceğini öne sürse de, buzlanmanın neredeyse mükemmel bir daire olan şekli ve UUİ’nin sıcaklığı sebebiyle bunun muhtemel olmadığını söyleyebiliriz.
IFLScience ile konuşan Liverpool Üniversitesi’nden buzulbilimci Dr. James Lea “Olay, dairenin sınırlarında en çok buza sahip gibi görünüyor – bu, oluşum mekanizmasının her taraftan eşit şekilde hareket ettiğini, dairenin kenarında buz oluşturacak bir eşiğe ulaştığını ve sonrasında tüm su buharının ortaya sona ulaşmadan önce tükendiğini gösteriyor” diyor.
Şaşırtıcı olan dairesel şekil, camdaki bir sıcaklık gradyanının sonucu olabilir. Ancak bu durum, şu anda net olmayan cam özelliklerine bağlı.
Bu gizem çözülemese de, mikro yerçekiminde buz kristallerinin oluşumunun aktif bir araştırma alanı olduğunu söyleyebiliriz. JAXA yörüngede buz kristallerinin oluşumu üzerine deneyler yaptı ve uzayda “süper” simetriye sahip buz kristallerinin oluşabileceğini keşfetti.
Son olarak Korsakov’un, kısa bir süre önce UUİ’nin penceresinden garip bir görüntüyü daha fotoğrafladığını hatırlatalım…
Kaynak: Chip
