Narkolepsi: Aniden Uyumak Ne Demek?
Bazı insanlar, her yerde “birdenbire” uyuyabilme yeteneğini, yorgunluklarına değil; narkolepsisine borçlu olabilirler. Peki, “Narkolepsi de neyin nesi?” diye merak ediyorsanız, hemen açıklayalım. Narkolepsi, beyin tarafından kontrol edilen uyku-uyanıklık döngüsünün bozulduğu kronik bir nörolojik hastalıktır.
Normalde, beynimiz, her insanda olduğu gibi uyku ve uyanıklık arasında düzenli geçişler yapar. Ancak narkolepsi durumunda bu sistem oldukça düzensiz çalışır. Bazı bireyler, akşam yatarken uykuya dalmakta zorlanırken, narkolepsiye sahip kişiler beklenmedik anlarda aniden uykuya dalabilir ve yine aniden uyanabilirler.
Peki, bu durumun temel sebebi nedir? Uzmanlar, narkolepsinin büyük oranda beyindeki hipokretin eksikliğinden ve zayıf bir bağışıklık sisteminden kaynaklandığını öne sürüyor. Hipokretin, uyanıklığı ve REM uykusunun düzenlenmesini sağlayan önemli bir nörotransmitterdir. Çoğu narkolepsi hastasında, bağışıklık sistemi hipokretin üreten hücreleri yanlışlıkla yok ettiği için bu madde eksikliği yaşanır. Sonuç olarak, gün içerisinde sık sık uyku atakları meydana gelir.
- Bu durumun belirtileri arasında elbette ki ani uyku atakları yer alır. Bu ataklar, birkaç saniye ya da dakika sürebilir.
- Eğer gece uykusunun yanında gündüz aşırı uyku hali varsa, bu durum da narkolepsi belirtisi olarak değerlendirilebilir.
- Kas kontrolünde aniden bir kayıp yaşanabilir. Böyle bir durumda, kişinin kasları aniden zayıflayabilir ve hafif bir baş dönmesi, konuşmada bozulmalar meydana gelebilir.
Beyin uyanık olsa da vücut, REM uykusuna geçtiği için kişi hareketsiz kalır. Normal bir birey, yaklaşık 90 dakikada bir REM uykusuna girerken, narkolepsi hastaları uykuya dalar dalmaz REM evresine geçebilmektedir. Bu durum başlangıçta iyi gibi görünse de, ani rüya görme, vücut kontrolünü kaybetme ve halüsinasyon gibi ciddi sorunlara yol açabilmektedir.
Narkolepsi her yaşta görülebilir. Toplumda oldukça nadir görülen narkolepsi, kaba bir tabirle 100.000 kişide yaklaşık 25-50 kişiyi etkilemektedir. Eğer belirtiler taşıyorsanız, bu sayılı kişilerden biri de siz olabilirsiniz. Ancak kesin bir tedavi seçeneği bulunmamaktadır. Bunun yanı sıra, yalnızca ilaç tedavisi ile durumu yönetmek mümkündür. Ayrıca, bireyler yaşam tarzlarında değişiklikler yaparak ve çeşitli egzersizler uygulayarak belirtileri hafifletebilirler.
Gün içinde aşırı uyku hali yaşayan ve yukarıda bahsettiğimiz gibi belirtiler gösteren kişilerin, bir nörolog veya uyku uzmanına başvurması önemlidir.
Kaynaklar: 1, 2, 3, 4
Kaynak: Webtekno
