Hayatı destekleyebilecek diğer dünyalar arayışında büyük bir atılımın eşiğinde olabiliriz. Gökbilimciler NASA‘nın James Webb Uzay Teleskobu‘nun son derece gelişmiş araçlarını, Dünya’dan 26 ışık yılı uzaklıkta Başak Takımyıldızı’ndaki bir kırmızı cüce yıldızın yörüngesinde dönen GJ 486 b isimli uzak ötegezegene yönelttiler. Bilim insanları, kayalık gezegenin etrafında su buharının olduğunu keşfetti.
Uzak gezegende suyun ayak izi
Dünya’dan 26 ışık yılı uzaklıkta olan GJ 486 b isimli bu ötegezegen Dünya’nın üç katı kütleye sahip olmasına karşın gezegenimizin üçte birinden daha küçük. Kırmızı cüce yıldızın yörüngesinde 1,5 Dünya gününden daha kısa bir müddette dönen GJ 486 b gezegeninin muhtemelen mesken sahibi yıldızına gelgitsel olarak kilitlenmiş olabileceği söyleniyor. Münasebetiyle keşfedilen gezegen tıpkı Ay’ın yalnızca bir yüzünü görebilmemize benzeri biçimde, bir tarafı sonsuza kadar kendi yıldızına bakıyor ve öteki tarafı da sonsuza kadar karanlıkta kalıyor.
Peki, GJ 486 b gökbilimciler için neden bu kadar ilgi cazip hale geldi? Gökbilimciler GJ 486 b’yi gözlemlediler ve dış gezegenin etrafında gezegende bir atmosferin varlığına işaret edebilecek su buharı keşfettiler. Bunun hakikat olduğu kanıtlanırsa, gökbilimcilerin kozmosta yaşanabilir dünyalar aramasını ve münasebetiyle Dünya dışında hayat arayışına yaklaşımlarını değiştireceğinden, ötegezegen bilimi için büyük bir keşif olarak tarihe geçecek. Lakin gökbilimciler bu su buharının gerisindeki gücün kendi yıldızı olabileceği ihtimalini de göz önünde bulunduruyor.
“Su olduğu neredeyse kesin”
Araştırmanın baş muharriri ve Arizona Üniversitesi astronomu Sarah Moran “Bir sinyal görüyoruz ve bunun sudan kaynaklandığı neredeyse kesin. Lakin bu suyun gezegenin atmosferinin bir modülü olup olmadığını, yani gezegenin bir atmosferi olup olmadığını ya da yalnızca yıldızdan gelen bir şey olup olmadığını şimdi söyleyemiyoruz” diyor Kırmızı cüce yıldızların galaksimizdeki en yaygın yıldız çeşidi olduğunu belirtmek gerek. Bu nedenle kayalık ötegezegenlerin bu cins yıldızların yörüngesinde keşfedilme ihtimali daha yüksek. Fakat kayalık bir ötegezegenin su barındırabilmesi için yıldıza çok yakın bir yörüngede bulunması gerekir, zira kırmızı cüceler başka yıldız çeşitlerine kıyasla nispeten soğuktur. Ne yazık ki, kırmızı cüceler tıpkı vakitte kaotik ve şiddetlidir, her tarafa X-ışını radyasyonu püskürtürler. Bu patlamalar, gereğince yakın olan rastgele bir objenin atmosferini sıyırır ve potansiyel olarak onları yaşanmaz hale getirir.
Baş araştırmacı ve Johns Hopkins Üniversitesi Uygulamalı Fizik Laboratuvarı araştırmacısı Kevin Stevenson, “Sıcak kayalık bir gezegenin atmosferindeki su buharı, ötegezegen bilimi için büyük bir atılım olacaktır” açıklamalarında bulundu. Webb’in sonuçları gezegenin yüzey sıcaklığının 430 santigrat derece olduğunu gösterdi ki bu da sıvı suyun varlığı için çok sıcak. Bununla birlikte, su buharı izleri de tespit edildi. Grup, su buharı kaynağının konut sahibi yıldızdan mı yoksa dış gezegenin kendisinden mi olduğunu belirlemek için GJ 486 b’yi daha yakından inceleyecek.
