Uyku, çoğu zaman hayatın bir ara verilmiş anı olarak algılanır; hareketsiz bir süreç gibi görünse de, aslında uyku sırasında gözlerinizin o kadar da hareketsiz olmadığını belirtmek gerekir. ETH Zürih’teki bilim insanları, bu konuyla ilgili şaşırtıcı bir gerçeği gün yüzüne çıkardı: Göz bebekleri uyku esnasında sürekli değişim gösteriyor ve bu durum, beynin farklı aktivasyon seviyelerine geçtiğini gösteriyor.
Son araştırmalar, uykunun yalnızca düşük uyanıklık seviyelerinde geçmediğini ortaya koymuştur.
Bu çalışmada yer alan katılımcıların gözleri özel bir cihazla açık tutuldu ve araştırmacılar, göz bebeklerinin kimi zaman saniyeler içinde, kimi zaman ise dakikalar süren dalgalanmalarla sürekli olarak değiştiğini gözlemlediler. Bu bulgular, derin uykuda bile beynin aktivasyon seviyelerinin değiştiğini ve uykunun tamamen pasif bir süreç olmadığı gerçeğini kanıtladı. Yani uyku, düşünce ve duygularımızın etkilediği dinamik bir durumdur.
Göz bebekleri, beyin aktiviteleriyle derin bir bağlantıya sahiptir.
Araştırmacılar, beynin dış dünyadan gelen seslere verdiği tepkinin, göz bebeğinin o anki büyüklüğüne bağlı olarak değiştiğini keşfettiler. Bu durum, göz bebeği hareketlerinin yalnızca içsel süreçleri değil, aynı zamanda çevresel faktörlere verilen tepkileri de yansıttığını göstermektedir. Beyin sapında yer alan “locus coeruleus” adlı, uyku ve uyku evrelerinin düzenlenmesinde önemli bir rol oynayan küçük bölge, göz bebeği hareketlerindeki rolü üstleniyor olabilir; ancak bilim insanları bu konuda henüz kesin bir sonuca ulaşmış değildir.
Söz konusu araştırmanın tıbbi açıdan önemli etkileri olabilir.
Bilim insanları, göz bebeği hareketlerinin uykusuzluk, travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) ve hatta Alzheimer gibi hastalıkların teşhisinde kullanılabileceği fikrini öne sürmektedir. Gelecek dönemde, hastaneler ve uyku kliniklerinde bu yöntem sayesinde uyku bozukluklarının daha iyi değerlendirilebileceği öngörülmektedir. Bu durum, hem tanı süreçlerini hızlandıracak hem de tedavi yöntemlerini geliştirecektir.
Kaynak: Nature
Uyku hakkında daha fazla içerik için:
