ABD’li özel nükleer füzyon şirketi Helion Energy, yaptığı açıklamada, güneşi besleyen fakat Dünya’da bulunması sıkıntı olan güç kaynağı için yapılan çeşidinin birinci örneği mutabakatta, Microsoft’a yaklaşık beş yıl içinde elektrik sağlayacağını söyledi. Geçtiğimiz yılın sonunda ABD, birinci kere bir füzyon tepkisinde net bir güç kazancı elde etmişti.
30’dan fazla şirket, bir gün dünyanın iklim değişikliğiyle temaslı emisyonları azaltmasına yardımcı olabilecek füzyondan güç üretmek için yarışıyor. Günümüzün fisyon reaktörlerinin tersine, füzyon ile uzun vadeli radyoaktif atık üretmeden güç üretebilir. Füzyon, çok sıcaklıklara kadar ısıtılan hidrojen üzere iki hafif atomun birleşerek daha ağır bir atoma dönüşmesi ve büyük ölçülerde güç açığa çıkarmasıyla meydana geliyor.
Şimdiye kadar dünyadaki füzyon tepkileri anlıktı ve saldıklarından daha fazla güç emiyorlardı, lakin şirketler net güç yararı elde etmek için özel fonlardan yaklaşık 5 milyar dolar kadar kaynak topladı.
Helion, 2028’e kadar tesisi kurmayı planlıyor
Bu kaynakların bir kısmının gittiği nükleer füzyon şirketi Helion’un tesisinin 2028 yılına kadar faaliyete geçmesinin beklendiği ve 50 megawatt veya daha fazla güç üretimini hedefleyeceği belirtildi. Bir megawatt, sıradan bir kullanımla yaklaşık 1000 meskenin bir günlük muhtaçlığını karşılayabilir. Hasebiyle 50 megawatt çok büyük bir güç kapasitesi değil lakin mevzu füzyon olduğunda yalnızca 5 yıl sonrasında bu kadar gücün üretileceği söylenmesi tam manasıyla devrimsel. Helion’un kurucusu ve CEO’su David Kirtley bir röportajda, “50 megawatt ticari ölçekli füzyonun büyük bir birinci adımı konumunda” dedi. Kirtley, Helion’un yedinci jenerasyon makinesi Polaris‘in önümüzdeki yıl faaliyete geçmesi ve füzyon elde etmek için lazer ve mıknatıs teknolojilerinin bir karışımını kullanarak elektrik üretimi gerçekleştireceğini belirtiyor. 2021 yılında Helion’un 100 milyon santigrat dereceye ulaşan ilk özel şirket olduğu unutulmamalı.
Birçok füzyon şirketi yakıt tepkilerine yardımcı olmak için ender bulunan bir hidrojen izotopu olan trityuma başvururken, Helion kuantum hesaplamada kullanılan az bir gaz çeşidi olan Helyum 3‘ü kullanmayı planlıyor. Helion şu ana kadar OpenAI CEO’su Sam Altman ile birlikte 570 milyon dolardan fazla özel sermaye topladı.
Microsoft ile tarihi güç muahedesi imzalandı
Microsoft başkan yardımcısı Brad Smith yaptığı açıklamada Helion’un çalışmalarının “kendi uzun vadeli pak güç amaçlarımızı desteklediğini ve şebekeye daha fazla pak enerjiyi daha süratli getirmek için yeni ve verimli bir usul oluşturmak üzere pazarı ilerleteceğini” söyledi. Lakin muahedenin ayrıntıları paylaşılmadı. Helion’un hala Nükleer Düzenleme Komisyonu‘ndan (NRC) tasarım ve inşaat onaylarının yanı sıra mahallî izinlere de muhtaçlığı var. Lakin NRC‘ningeçen ay füzyon yönetmeliğini fisyon yönetmeliğinden ayırma kararı füzyon sanayisini sevindirdi; Destekçiler bu adımın lisans onaylarının müddetini kısaltabileceğini söylüyor.
Füzyon Sanayisi Birliği Başkanı Andrew Holland, füzyonla ilgili hiçbir şeyin kolay olmadığını, fakat muahedenin inancın inşa edildiğini gösterdiğini söyledi. Holland verdiği bir röportajda “İş dünyası füzyonun gelmekte olduğunu ve tahminen de pek çok insanın düşündüğünden daha erken geleceğini anlamaya başlıyor” dedi.
