Pazartesi günü yayınladığımız ilgili haberde Ryzen 7000X3D serisi işlemcilerin bulunduğu kimi sistemlerde az sayıda kullanıcının “yanma” sorunu yaşadığını ve hem anakart hem de işlemcinin kullanılamaz hale geldiğini sizlere aktarmıştık. Farklı firma ve kaynaklardan gelen bilgilere nazaran yalnızca Ryzen 7000X3D işlemcilerinde değil halihazırda X3D olmayan Ryzen 7000 işlemcilerde de yanma riski kelam konusu.
Yaşanılan sorun ne ve AMD işlemciler neden yanıyor?
Şimdilik son kullanıcılar tarafından rapor edilen olayların tamamında Ryzen 7000X3D işlemciler bulunuyor. Bu olayların birçoklarında Asus anakartlar kullanılırken MSI, Gigabyte ve Asrock gibi öbür üreticilerin de karıştığı olaylar bulunmakta. Sorunun anakartla ve daha spesifik olarak CPU’nun çok voltaj çekmesini durdurmak için gerekli voltaj kısıtlamalarına sahip olmayan BIOS’lar ile ilgili olduğu keşfedildi.
Bilindiği üzere Ryzen 7000X3D işlemciler AMD’nin 3D V-Cache yongalarına sahip. Bu kuşakta AMD, kullanıcılara işlemciler için tam voltaj denetimini de getirmişti. Ancak 3D V-Cache, yapısı gereği son derece hassas ve kırılgandır. Bu nedenle bu yongalar çok ısınma ve voltaj altında önbelleklerde kalıcı hasara hamiledir diyebiliriz. Hasarlı bir işlemciyi yakından inceleyen Igor’s Lab, yanıktan etkilenen bölgenin CPU Çekirdek Güç Kaynağı yahut VDDCR olduğunu keşfetti. Görünüşe nazaran AMD Ryzen 7000X3D CPU’lar için spesifik parametrelerin belirlenmediği ve “X” çipleri için kullanılan voltajların aynısının 3D V-Cache modülleri için kullanıldığı, bunun da daha yüksek voltajlara ve birkaç yonganın ölmesine neden olduğu görülüyor. Ek olarak bilinen tüm olayların tek bir ortak noktası vardı, o da EXPO‘nun kullanılmasıydı. Sorunda yalnızca X3D işlemcilerde olmayabilir
(Asus AM5 anakart üzerinde tıpkı sorunu yaşayan Ryzen 9 7900X) Bununla birlikte ünlü donanım uzmanı Der8auer, bildirilen olaylarda X3D CPU’lar üzere gözle görülür bir şişkinlik gösteren Ryzen 9 7900X (X3D değil) işlemcisini de misal sorunu yaşadığını raporlardı. Hasebiyle bu, sorunun sadece X3D işlemcilerde değil birebir vakitte Öteki Ryzen 7000 serisi işlemcilerde de oluşabileceğinin göstergesi olabilir.
CPU ve bellek sürat aşırtma yapmayın
Asus halihazırda AMD ile EXPO bellek ve SoC voltajı için yeni kuralları üzerinde çalıştığını açıkladı. Asus, sıkıntılı tüm eski BIOS sürümlerinin kullanımdan kaldırıldığını ve yeni BIOS’ların yayınladığını belirtiyor. Misal şekildeMSI ve diğer üreticiler de süratli bir biçimde güncel BIOS sürümlerini yayınladı. Şayet yeni jenerasyon Ryzen işlemciler kullanıyorsanız BIOS’unuzu güncellemenizi öneriyoruz. Mevcut problemlerin ortadan kalktığı bildirilene kadar şayet yapmışsanız sürat aşırtma ve voltaj ayarlarını geri alanızı, EXPO kullanmamanızı tavsiye ediyoruz. Her ne kadar EXPO bir özellik olarak görülse de sürat aşırtma olarak kabul edildiği için oluşacak sorun garanti kapsamına alınmayabilir.
