“Problem çözen bir şeyler tasarlama” aslında her mühendisin hayali olarak bilinir. Mühendislik ve tasarım bölümlerinde okuyan öğrenciler ya da yeni mezunlar, bir taraftan kariyerlerini şekillendirecek bilgileri öğrenip kendilerini geliştirirken, bir taraftan da yaratıcı düşüncelerle, daha önce yapılmamış, ancak yapıldığında insan hayatında gerçekten etkin değişikliklerle fark yaratacak ve hayatı daha kolaylaştıracak icatlar oluşturmayı hayal ediyor.
Dünyada yaratıcı düşünceye verdiği destek, inovatif ürünleri ve son teknolojiyi etkin kullanımı ile bilinen Dyson, Türkiye’de yaratıcı düşüncenin önünü açmak ve teşvik etmek için yeni bir yarışma başlatıyor. Firmanın kurucusu James Dyson tarafından kurulan James Dyson Vakfı tarafından 29 ülkede düzenlenen James Dyson Ödülü‘nün kapsamına artık Türkiye de girdi!
Başvurular başladı
James Dyson Ödülü mühendis ve tasarım öğrenci ve yeni mezunlarının katılabildiği bir yarışma. Mezunların, mezuniyetlerinin üzerinden 4 yıldan fazla süre geçmemiş olması gerekiyor. Bu sene ilk defa Türkiye’den de katılım kabul ediliyor. Yarışmaya katılmak için başvurular https://www.jamesdysonaward.org/tr-tr adresinden yapılıyor. Bireysel veya ekip halinde başvuru yapmak mümkün. 16 Mart 2022 itibariyle başvuru süreci başlayan yarışmada son başvuru tarihi 6 Temmuz 2022 olarak belirlenmiş durumda.
Kazananlar nasıl belirlenecek?
James Dyson Ödülü’nü kazanmak için katılımcıların günlük hayatta sık sık karşılaşılan bir problemi çözen veya küresel bir problemin çözümüne katkıda bulunacak bir icat tasarlaması gerekiyor. Çözümün etkin, yaratıcı ve fonksiyonel bir tasarıma sahip olması önem taşıyor.
Ulusal kazananları yerel jüriler, uluslararası kazananlarıysa Dyson’un Kurucusu ve Baş Mühendisi Sir James Dyson bizzat kendisi seçiyor. James Dyson Ödülü’nün Türkiye ayağı için jüri grubunda ODTÜ EÜTB ve TMMOB Mimarlar Odası Endüstriyel Tasarımcılar Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Gülay Hasdoğan, İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde, Pazarlama İletişimi, Reklam ve Dijital Pazarlama dersleri de veren gazeteci Dr. Fatoş Karahasan ve farklı branşlarda Dyson’da mühendis olarak görev yapan kişilerin de yer aldığı bir temsilci grubu yer alıyor. Ulusal ödülü kazananlar ve ikinciler, James Dyson’ın uluslararası kazananları seçtiği Uluslararası Top 20 Listesi’ne girmeye ve uluslararası arenada değerlendirilmeye hak kazanıyor.
Yarışma sonunda, bir ulusal kazanan ve iki ulusal ikinci ödüllendiriliyor. Dyson mühendislerinden oluşan bir panel ulusal kazananlar arasından seçtikleri icatlarla bir uluslararası Top 20 listesi hazırlıyor. Bu 20 proje daha sonra Sir James Dyson tarafından inceleniyor ve uluslararası birinciler onun tarafından belirleniyor. Ulusal birinciler 5.000, uluslararası birinciler ise 30.000 sterline kadar para ödülü ve global medya görünürlüğü şansı kazanıyor.
Yarışmanın teması, “problem çözen bir şeyler tasarlamak” olduğundan, katılımcılardan bu yönde işlevsel icatlar ortaya koymaları bekleniyor. Projenin detaylarına Dyson Newsroom üzerinden ulaşmak mümkün.
Ödül kazananları bekleyen parlak gelecek
James Dyson Ödülü kazananlarına önemli bir yatırım desteği ve yüksek profilli bir medya görünürlüğü sağlıyor. Mucitlerin fikirlerini gerçek hayata uyarlayabilmeleri için ilk fırsatlar ayaklarına geliyor. 2005’ten bu yana düzenlenen yarışmada geçmişte kazananların yüzde 70’inin buluşlarının ticarileştirilmiş olması da ilgi çekici. Yani, burada amaç sadece ödül kazanmak değil, ortaya konan icadın gerçekten insanların problemlerini çözmek için hayatlarına entegre edilebilir olması ve yeni bir cihaz, hizmet veya servis olarak hayata geçirilebilmesi.
Gerçek hayattan örnekler, bu hedefe defalarca ulaşıldığını da göstermesi açısında önemli. Örneğin, 2014 Uluslararası ödülünü, geliştirdiği yenidoğan bakımı için daha iyileştirilmiş koşullar sunan bir kuvöz ile, mOm incubators kazandı. İcat, tüm bağımsız testleri başarıyla geçtikten sonra, şu anda İngiltere’deki üç Ulusal Sağlık Hizmeti yatırım ortaklığında kullanılıyor ve şimdiye kadar 20’den fazla çocuğun hayatının iyileşmesini sağladı. 2017’de ABD’de Ulusal düzeyde ikinciliği el yıkamayı teşvik eden renkli bir sabun kalemi ile kazanan SoaPen buluşunu ticarileştirdi. SoaPen Covid-19 salgını sırasında talepleri karşılamak için bir el dezenfektanı da üretmeye başladı. Bir hastanede, çocuklara tıbbi prosedürleri anlatırken kullanması için tasarlanan bir iletişim aracı olan Rabbit Ray, 2011’de Singapur ikincisi olan projeden doğdu ve günümüzde 23 ülkede 44 hastane tarafından kullanılıyor.
Tasarımlarınızı oluştururken yakın geçmişte kazananları incelemek sizin için faydalı olabilir. İşte onlardan bazıları…
- 2021 Uluslararası kazananı – HOPES (Singapur)
Singapur Ulusal Üniversitesi öğrencileri tarafından icat edilen cihazla, evde glokom testi yapılabiliyor ve ağrısız bir şekilde göz tansiyonu ölçülebiliyor.
- 2021 Sürdürülebilirlik kazananı – Plastic Scanner (Hollanda)
Delft Teknik Üniversitesi’nden Jerry de Vos’un buluşu sayesinde el tipi bir cihaz kullanılarak, düşük maliyetle geri dönüşüm adına plastikler kolayca tanımlayabiliyor.
- 2021 Tıp Ödülü – REACT (Birleşik Krallık)
Loughborough Üniversitesi’nden Joseph Bentley tarafından icat edilen cihaz, bıçaklı saldırıya uğrayan insanların kanaması durdurulabiliyor.
- 2020 Uluslararası kazananı – The Blue Box (İspanya)
23 yaşındaki Judit Giró Benet tarafından icat edilen bu buluşla evde idrar örneği kullanılarak meme kanseri tespit edilebiliyor
- 2020 Sürdürülebilirlik kazananı – AuREUS System Technology (Filipinler)
27 yaşındaki Carvey Ehren Maigue tarafından icat edilen AuREUS System Technology projesi, atık mahsulden yapılmış yeni bir maddeyle UV ışığını yenilenebilir enerjiye dönüştürüyor.
Türk mühendis adayları arasında büyük heyecan yaratacağı düşünülen James Dyson Ödülü’yle ilgili güncel bilgileri
Kaynak: Chip
